10 bin yıl önce beyin ameliatı yapılmış

[DHeMLy-CHaY]

10 bin yıl öönce beyin ameliatı yapılmış

Aksaray'da Aşıklıhöyük'te yapılan kazıda bulunan Neolitik dönemden kalma kafatası, 10 bin yıl önce beyin ameliyatı yapıldığını ortaya koydu. Prof. Dr. Metin Özbek, Neolitik Çağ'da bir beyin ameliyatına çok rastlanmadığını söyledi.

Aksaray'ın 25 kilometre güneydoğusundaki Kızılkaya Köyü'ndeki Aşıklıhöyük, 10 bin yıllık geçmişiyle, yazıdan önceki döneme ışık tutuyor.

Melendiz Nehri'nin suladığı tarıma elverişli bir bölgede kurulan Aşıklıhöyük'te, binlerce yıl önce yaşamış ilkel insan topluluklarının bıraktığı izlere ve o dönemin bilinmeyenlerine ulaşılıyor.

1989 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Ufuk Esin başkanlığında başlayan ve 15 yıldır kısıtlı ödenek ve imkanlarla yapılan arkeolojik kazılara, ölülerini, evlerinin tabanlarında açtıkları çukurlara bir bebeğin anne rahmindeki pozisyonunda ya da bağdaş kurar şekilde gömen Aşıklıhöyük insanı hakkında çok çarpıcı ve önemli bilgilere ulaşıldı.

Bu bilgiler arasında en önemlisi ise 20-25 yaşlarında bir kadına ait iskeletin kafatasından elde edildi.

Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özbek, Aşıklıhöyük'de çömelme pozisyonunda bulunan iskeletteki kafatasının, dünyanın en eski cerrahi operasyonlarından birinin, 10 bin yıl önce Aksaray'da yapıldığını ortaya koyduğunu söyledi.

Radyoskopik ve makroskopik incelemeden sonra kafatasındaki çok düzgün küçük yuvarlak deliğin, cerrahi bir operasyon sonucu oluştuğunun belirlediğini kaydeden Özbek, şöyle konuştu: ''Bu kadına, trepanation adı verilen beyin ameliyatının yapıldığı anlaşıldı. Kemik, gördüğü zarardan sonra, kendini tamir etme eğilimindedir. Burada deliğin çok az bir yenileme sürecine girdiği anlaşılıyor. Bundan da anlaşıldığı gibi delik açıldığında kadın kesinlikle yaşıyordu. Kemikte oluşan deliğin durumundan, hastanın ameliyattan sonra bir hafta kadar daha yaşadığını tahmin ediyorum. Genç kadının omurlarında da bir eğrilme göze çarpıyor. Burada düşme sonucu bir yaralanma söz konusu. Kireçlenme de olmuş. Fakat ölümün hangi nedenle meydana geldiğini söylemek zor.''

Kafatasındaki deliğin insanı şaşırtacak şekilde düzgün açıldığını belirten Özbek, ''Tarihte çeşitli dönemlerde ameliyatlara rastlanır. Fakat Neolitik çağda bir beyin ameliyatı çok rastlanılan bir olay değil'' dedi.