bluekeys™
10-17-2006, 05:57 PM
AMASYA COĞRAFYASI
AMASYA'NIN KONUMU
Amasya Karadeniz Bölgesi’nin orta bölümünde yer alır. Kuzeyden Samsun, batıdan Çorum, Doğu Güneyden Yozgat ve Güneydoğu’dan Tokat illeri ile çevrilidir.
35°00’ ve 36° 30’ doğu boylamı, 40°15', 41 °03' kuzey enlemleri arasındadır.
*Yüzölçümü 5690 km2
*Rakım 392
*Yıllık ortalama yağış miktarı 453 mm.
*Yer altı suyu potansiyeli 129 hm3/ yıl
*Yerüstü suyu potansiyeli 4.983 hm3/ yıl</SPAN>
*2000 Genel Nüfus Sayımına göre yaklaşık genel nüfusu 365.231'dir. Nüfus yoğunluğu kilometrekareye 65 kişi düşer.
Amasya şehri Yeşilırmak nehrinin doğu-batı doğrultusunu aldığı kesimde bu nehrin iki kıyısında kurulmuştur. Yeşilırmağın kuzey kıyısında kale kalıntıları, kral mezarları ile Yeşilırmak arasında yerleşim alanı dar olduğundan, yerleşme ince bir şerit oluşturur. Şehrin asıl yerleşim ve gelişim alanı Yeşilırmağın güney kıyısındadır. Yeşilırmak tarafından ikiye ayrılan mahalleler nehir üzerindeki 7 köprü ile birbirine bağlanır.
Amasya şehrinin önemi, bu şehrin dar bir vadide kurulmuş olmasıdır. Yeşilırmak, Amasya ovasından çıkıp, Ferhat Boğazından geçtikten sonra âdeta saklı bir vadiye girmektedir. Her döneminde şehrin ilk kurulduğu yerde bulunmasının sebebi bu konumuyla ilgili olmalıdır.
Vadi tabanında dar bir kesim yerleşmeye elverişlidir. Şehir geliştikçe vadi yamaçlarına doğru gelişmiştir, ama elverişsiz konumu nedeniyle yamaçlardan fazla yükselmeye imkan bulunmamıştır; bu da şehrin Yeşilırrmak vadisi boyunca doğu-batı doğrultusunda uzunlamasına yayılma göstermesine sebep olmuştur. Böylece şehir eski çekirdeğini kısmen de olsa korumayı başarmıştır.
Günümüzde şehir bir vadide saklı konumunu korumakta ve Anadolu’da "V" şekilli bir vadi tabanında kurulmuş tek büyük şehir olarak varlığını devam ettirmektedir. Şehrin gelişimi, ekonomik nedenleri hızlı olamamıştır. Bu da şehrin günümüze kadar korunarak gelmesini sağlamıştır. Bu özelliği ile Amasya turizm açısından çekici olmakta, bozulmamış kültürel değerleri ile ilgi çekmektedir.
Merkez ilçe ile birlikte 7 ilçe, bunlara bağlı 23 belde ve 348 köyü vardır.
İLÇELERİ
Amasya Merkez İlçe: Yüzölçümü 1730 km2, nüfusu 133.207 kişi olup, 74.393’ü il merkezinde, 58.814’ü ise belde ve köylerde yaşamaktadır. Aydınca, Doğantepe, Ezinepazar, Uygur, Yassıçal, Yeşil Yenice ve Ziyaret olmak üzere 7 beldesi ve 100 köyü bulunmaktadır.
Göynücek İlçesi : Yüzölçümü 578 km2, nüfusu 17.614 kişi olup, 2.776’sı ilçe merkezinde, 14.838’i ise belde ve köylerinde yaşamaktadır.
Gümüşhacıköy İlçesi : Yüzölçümü 653 km2, nüfusu 29.795 kişi olup, 14.057’si ilçe merkezinde, 15.738’ide belde ve köylerde yaşamaktadır.
Hamamözü İlçesi : Yüzölçümü 202 km2, nüfusu 6.161 kişi olup, 1.511’i ilçe merkezinde, 4.650’si köylerde yaşamaktadır.
Merzifon İlçesi : Yüzölçümü 970 km2, nüfusu 67.281 kişi olup, 45.613’ü ilçe merkezinde, 21.668’i köy ve beldelerde yaşamaktadır.
Suluova İlçesi : Yüzölçümü 516 km2, nüfusu 54.123 kişi olup, 42.715’i ilçe merkezinde, 11.408’i belde ve köylerde yaşamaktadır. Taşova İlçesi : Yüzölçümü 1.041 km2, nüfusu 57.050 kişi olup, 15.556’sı ilçe merkezinde 41.494’ü belde ve köylerde yaşamaktadır.
Amasya şehrinin bilinen ilk adı "Amaseia"'dır. İlk kuruluş yeri günümüzdeki kalenin olduğu tepe olara kabul edilir.
İKLİMİ
Amasya genel olarak, Karadeniz İkliminin etkisi altında olmakla beraber, deniz etkilerine maruz kalmadığı için karasal iklim özelliklerini göstermektedir.
Amasya meteoroloji istasyonu verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 13.9°c dir. Sıcaklığın yıl içerisindeki dağılımında aylık ortalama sıcaklık mayıs ayında 18 oc yi aşar ve aylık ortalama değerler eylül ayını da içine alarak bu değerin üstünde kalır. Yaz aylarındaki ortalama aylık sıcaklık 20oc’yi aşar. Sıcaklığın zaman zaman yüksek değerlere çıktığı görülür. Gündüz ile gece arasındaki farkları 14-16oc arasındadır. Nemin yüksek olmaması yaz sıcaklıklarına dayanma gücü verir. Yaz mevsiminde bu değer 55-60 arasındadır.
Yıllık ortalama yağış tutarı yarım metrenin altındadır. En fazla yağış alan mevsim kıştır. İlkbahar’da azalarak devam eden yağış Temmuz ayında büyük düşüş gösterir. En az yağış Ağustos ayında düşer. Eylül ayından itibaren yağışlar aratarak devam eder. Yaz mevsiminde yağışlı gün sayısı 2-7 gün arasındadır. Kar yağışları açısından şehrin kuzeyindeki AKDAĞ uygun şartlara sahiptir. Karın yerde kalma süresi çok kısadır. Sadece Merzifon’da Tavşan Dağı Radar mevkiinde kar uzun süre kalır.
Amasya’nın nemlilik bakımından Karadeniz kıyılarından farklıdır. Karadeniz kıyılarının ılık kışları yerini soğuk kışlara,çok sıcak olmayan yazlara bırakır. Günlük sıcaklık farkları yüksektir. Yağış miktarında ölçüde azalma görülür. Nem oranı yaz aylarında azalır. Bu nedenle Amasya’daki iklim Karadeniz iklimi ile İç Anadolu İklimi arasında bir geçiş özelliğini taşır.
AMASYA'NIN KONUMU
Amasya Karadeniz Bölgesi’nin orta bölümünde yer alır. Kuzeyden Samsun, batıdan Çorum, Doğu Güneyden Yozgat ve Güneydoğu’dan Tokat illeri ile çevrilidir.
35°00’ ve 36° 30’ doğu boylamı, 40°15', 41 °03' kuzey enlemleri arasındadır.
*Yüzölçümü 5690 km2
*Rakım 392
*Yıllık ortalama yağış miktarı 453 mm.
*Yer altı suyu potansiyeli 129 hm3/ yıl
*Yerüstü suyu potansiyeli 4.983 hm3/ yıl</SPAN>
*2000 Genel Nüfus Sayımına göre yaklaşık genel nüfusu 365.231'dir. Nüfus yoğunluğu kilometrekareye 65 kişi düşer.
Amasya şehri Yeşilırmak nehrinin doğu-batı doğrultusunu aldığı kesimde bu nehrin iki kıyısında kurulmuştur. Yeşilırmağın kuzey kıyısında kale kalıntıları, kral mezarları ile Yeşilırmak arasında yerleşim alanı dar olduğundan, yerleşme ince bir şerit oluşturur. Şehrin asıl yerleşim ve gelişim alanı Yeşilırmağın güney kıyısındadır. Yeşilırmak tarafından ikiye ayrılan mahalleler nehir üzerindeki 7 köprü ile birbirine bağlanır.
Amasya şehrinin önemi, bu şehrin dar bir vadide kurulmuş olmasıdır. Yeşilırmak, Amasya ovasından çıkıp, Ferhat Boğazından geçtikten sonra âdeta saklı bir vadiye girmektedir. Her döneminde şehrin ilk kurulduğu yerde bulunmasının sebebi bu konumuyla ilgili olmalıdır.
Vadi tabanında dar bir kesim yerleşmeye elverişlidir. Şehir geliştikçe vadi yamaçlarına doğru gelişmiştir, ama elverişsiz konumu nedeniyle yamaçlardan fazla yükselmeye imkan bulunmamıştır; bu da şehrin Yeşilırrmak vadisi boyunca doğu-batı doğrultusunda uzunlamasına yayılma göstermesine sebep olmuştur. Böylece şehir eski çekirdeğini kısmen de olsa korumayı başarmıştır.
Günümüzde şehir bir vadide saklı konumunu korumakta ve Anadolu’da "V" şekilli bir vadi tabanında kurulmuş tek büyük şehir olarak varlığını devam ettirmektedir. Şehrin gelişimi, ekonomik nedenleri hızlı olamamıştır. Bu da şehrin günümüze kadar korunarak gelmesini sağlamıştır. Bu özelliği ile Amasya turizm açısından çekici olmakta, bozulmamış kültürel değerleri ile ilgi çekmektedir.
Merkez ilçe ile birlikte 7 ilçe, bunlara bağlı 23 belde ve 348 köyü vardır.
İLÇELERİ
Amasya Merkez İlçe: Yüzölçümü 1730 km2, nüfusu 133.207 kişi olup, 74.393’ü il merkezinde, 58.814’ü ise belde ve köylerde yaşamaktadır. Aydınca, Doğantepe, Ezinepazar, Uygur, Yassıçal, Yeşil Yenice ve Ziyaret olmak üzere 7 beldesi ve 100 köyü bulunmaktadır.
Göynücek İlçesi : Yüzölçümü 578 km2, nüfusu 17.614 kişi olup, 2.776’sı ilçe merkezinde, 14.838’i ise belde ve köylerinde yaşamaktadır.
Gümüşhacıköy İlçesi : Yüzölçümü 653 km2, nüfusu 29.795 kişi olup, 14.057’si ilçe merkezinde, 15.738’ide belde ve köylerde yaşamaktadır.
Hamamözü İlçesi : Yüzölçümü 202 km2, nüfusu 6.161 kişi olup, 1.511’i ilçe merkezinde, 4.650’si köylerde yaşamaktadır.
Merzifon İlçesi : Yüzölçümü 970 km2, nüfusu 67.281 kişi olup, 45.613’ü ilçe merkezinde, 21.668’i köy ve beldelerde yaşamaktadır.
Suluova İlçesi : Yüzölçümü 516 km2, nüfusu 54.123 kişi olup, 42.715’i ilçe merkezinde, 11.408’i belde ve köylerde yaşamaktadır. Taşova İlçesi : Yüzölçümü 1.041 km2, nüfusu 57.050 kişi olup, 15.556’sı ilçe merkezinde 41.494’ü belde ve köylerde yaşamaktadır.
Amasya şehrinin bilinen ilk adı "Amaseia"'dır. İlk kuruluş yeri günümüzdeki kalenin olduğu tepe olara kabul edilir.
İKLİMİ
Amasya genel olarak, Karadeniz İkliminin etkisi altında olmakla beraber, deniz etkilerine maruz kalmadığı için karasal iklim özelliklerini göstermektedir.
Amasya meteoroloji istasyonu verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 13.9°c dir. Sıcaklığın yıl içerisindeki dağılımında aylık ortalama sıcaklık mayıs ayında 18 oc yi aşar ve aylık ortalama değerler eylül ayını da içine alarak bu değerin üstünde kalır. Yaz aylarındaki ortalama aylık sıcaklık 20oc’yi aşar. Sıcaklığın zaman zaman yüksek değerlere çıktığı görülür. Gündüz ile gece arasındaki farkları 14-16oc arasındadır. Nemin yüksek olmaması yaz sıcaklıklarına dayanma gücü verir. Yaz mevsiminde bu değer 55-60 arasındadır.
Yıllık ortalama yağış tutarı yarım metrenin altındadır. En fazla yağış alan mevsim kıştır. İlkbahar’da azalarak devam eden yağış Temmuz ayında büyük düşüş gösterir. En az yağış Ağustos ayında düşer. Eylül ayından itibaren yağışlar aratarak devam eder. Yaz mevsiminde yağışlı gün sayısı 2-7 gün arasındadır. Kar yağışları açısından şehrin kuzeyindeki AKDAĞ uygun şartlara sahiptir. Karın yerde kalma süresi çok kısadır. Sadece Merzifon’da Tavşan Dağı Radar mevkiinde kar uzun süre kalır.
Amasya’nın nemlilik bakımından Karadeniz kıyılarından farklıdır. Karadeniz kıyılarının ılık kışları yerini soğuk kışlara,çok sıcak olmayan yazlara bırakır. Günlük sıcaklık farkları yüksektir. Yağış miktarında ölçüde azalma görülür. Nem oranı yaz aylarında azalır. Bu nedenle Amasya’daki iklim Karadeniz iklimi ile İç Anadolu İklimi arasında bir geçiş özelliğini taşır.