UseLanMaz
08-24-2007, 11:01 PM
"Hayatta yegâne varlığım ve servetim, Türk olarak doğmamdır."
(Mustafa Kemal Atatürk)
O güzelim atlar
OSMANLI Devleti'nin sonu gelmek üzere olan o karanlık günlerde Mustafa Kemal, Halep'te bulunuyor ve İstanbul'a gidecek. Ama tren bileti alacak kadar bile parası yok. Tek varlığı zamanla edindiği ve yetiştirdiği atlar, kısraklar.
Tek çare, bunları satmak. Gerçi, o denli sevdiği bu hayvanlardan ayrılmak da güç geliyor ona. Ama satacak, para edecek başka hiçbir şeye sahip değil.
"Salih, bu atlardan birkaçını satıp da İstanbul'a gidebilirim."
Salih (Bozok) atları satma görevini üstleniyor, fakat tek bir alıcı çıkmayacak. Subayların hiçbirinin durumu Mustafa Kemal'den başkaca değil.
Halep'in hali vakti yerinde olanların çoğu at meraklısı ama atları alsalar, seferberlik var, ülke savaşta, ordu tüm hayvanlara el koyuyor. Tam bir çıkmaz, çaresizlik...
ATATÜRK VE YOKSULLUK
İşte tam da bu günlerde 4. Ordu Komutanı Bahriye Nazırı Cemal Paşa, Mustafa Kemal'le Halep'te buluşacak. Cemal Paşa'nın Mustafa Kemal'e eskiden beri sevgisi ve bağlılığı var. Birçok konuda da görüş birliği içindeler. Bir ara söz dönüp dolaşıp Mustafa Kemal'in sıkıntı içinde olduğuna geliyor:
"Cemal Paşa, benim bazı cins at ve kısraklarım var. Bunları satmak ihtiyacındayım; isteklisi çıkmadı. Siz buranın eski komutanısınız, bana bir yol gösterir misiniz?"
"At ve kısraklarınızı önce baytarlarıma muayene ettireyim."
"Diyarbakır'da iken, Alman ve Avusturyalılar, bu atlarla kısrakların önemli bir servet olduğunu söylediler, kıymetlerinden şüphe etmiyorum, ama öyle yapınız..."
Ve Cemal Paşa, tüm at ve kısrakları iki bin altına alıyor!
Mustafa Kemal'in İstanbul'a gelebilmesi, savaşımına başlayabilmesi çok sevdiği, yıllardır edindiği, yetiştirdiği at ve kısraklarının sayesinde...
Dahası, Cemal Paşa bu hayvanları sonradan beş bin altına satacak ve atların ve kısrakların değeri iki bin değil, beş bin altınmış diyerek aradaki üç bin altını Mustafa Kemal'e gönderecektir. Ve yıllar sonra diyecektir ki:
"Bu para, yeni girişimlerimde bana destek olmuştur. Bunu belirtmeyi görev sayarım."
ONUN İÇİN BİR TUTKU
Atlarından, kısraklarından ayrılması kuşkusuz onu çok üzmüştü. Çünkü atları o kadar çok seviyordu ki... Bir tutku idi at sevgisi onda. Onları okşarken elleri sevgi ile titrer gözleri parlardı. Onlarla konuşurdu da. Ve bu sevgi karşılıklıydı. Seyislerine huysuzluk yapan atlar onu karşılarında görünce hemen terslenmeyi keserlerdi.
Nerdeyse çocukları sevdiğince severdi atlarını...
Ankara'da çiftlikdeki taylarından biri ruam hastalığına yakalanıp da öldürülmesi gerektiğinde, ellerine lastik eldivenler geçirerek tayı birkaç kez okşamadan öldürmelerine izin veremeyecek, hayvanı okşarken de gözyaşlarını tutamayacak ve ağzından şu sözler dökülecektir:
"Çocuğum olmadığında hikmet ve isabet varmış. Eğer bir evlat kaybetmek felaketine uğrasaydım kalbim bu elem ve kedere dayanamazdı."
Atları onun arkadaşları gibiydi de.
SABİHA GÖKÇEN İRKİLİYOR
"Bir arkadaş daha bizi terk ediyor bugün Sabiha..." dediğinde acı içinde, Sabiha Gökçen birden irkilecek, o günlerde Gazi Paşa'nın yakınları arasında ölümcül bir hastalığa yakalanmış kim var diye belleğini zorlayacak, çıkaramayınca da Gazi böylesine üzgün olduğuna göre ölümüne yandığı bu arkadaşının bilmediği ama mutlaka çok sevdiği biri olduğunu düşünürken içeriye Gazi'nin tabancasını elinde tutarak giren bir dosta onun:
"Durumu nasıl? Hiç umut yok mu?" diye sorması karşısında şaşkınlığı daha artacaktı...
"Maalesef Paşam! Yok. .. Herkes elinden geleni yaptı. Böyle daha fazla acı çekmesine müsaade etmeseniz iyi olur... Bir şey daha söylemek isterim... Gözleri sanki sizi arar gibi..."
"Arar, arar ya... Atlar insanlardan daha hassas, daha vefakar ve daha çıkar düşüncesinden uzaktırlar. Bunca yıl bana hizmet etti, bana yoldaşlık etti. O benim kokuma, ben onun kokusuna alıştık. Birbirimizin huyunu da iyi öğrendik. Yazık oldu hayvanıma..."
Evet, o çok sevdiği atlarından biri hastalanmıştı, umar da yoktu, vurulması gerekiyordu acısını dindirmek için. Ona karşı bu son görevi de sahibi yapmalıydı. Silahını aldı, ahıra doğru yürüdü.
Gazi eğildi, mendili ile köpüklerini sildi, yelesini okşadı atının.
"Oğlum, oğlum! Şimdi bütün acıların dinecek!..."
Öptü onu birkaç kez.
"Sen mi beni arayacaksın, yoksa ben mi seni?"
SEVELİM, OKŞAYALIM
Doğruldu, silahını hayvanın tam altına doğrulttu. Parmağı tetikte. Ama öyle kalakaldı. Bir yontu gibi. Ve birden gözlerinden yaşlar boşandı.
"Alın! Alın! Götürün hayvanı buradan! Çok uzaklara götürün. Acı çektirmeden ölmesini temin edin. Gerekirse iğne yaptırın. Uyutun, öyle vurun! Ben düşmanlarımı bile böyle vuramamışımdır! Bana bunu yaptırmayın..."
Gazi, uzunca bir süre ata binemeyecekti...
Ve bir gün Çankaya'da sofrasında Gazi yaverlerine buyuruyor:
"İki gün önce bizim atlardan biri doğurdu. Alıp onları buraya getiriniz."
Konuklar, herkes şaşkın. Yaver, duraksıyor. Gazi'nin "Sevelim, görelim, okşayalım" sözleri şaşkınlığa, duraksamaya bir son veriyor.
Çok geçmeden tay ve annesi Yıldız, bakıcıları Kerim'in yedeğinde şeref salonunda. Salonda ayakları kaymasın diye geçecekleri ve duracakları yerlere halılar, kilimler serilmiş. Gazi, onları ayrı ayrı sevmekte ve eliyle kesme şeker yedirmekte...
(F.Rıfkı Atay, Mahmut Soydan, Sabiha Gökçen, C.Granda'nın Atatürk ile ilgili anılarından. KAYNAK: Çetin Yetkin "Atatürk: Ben De Bir İnsanım" (Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları. Tel: 0242-228 94 18;
(Mustafa Kemal Atatürk)
O güzelim atlar
OSMANLI Devleti'nin sonu gelmek üzere olan o karanlık günlerde Mustafa Kemal, Halep'te bulunuyor ve İstanbul'a gidecek. Ama tren bileti alacak kadar bile parası yok. Tek varlığı zamanla edindiği ve yetiştirdiği atlar, kısraklar.
Tek çare, bunları satmak. Gerçi, o denli sevdiği bu hayvanlardan ayrılmak da güç geliyor ona. Ama satacak, para edecek başka hiçbir şeye sahip değil.
"Salih, bu atlardan birkaçını satıp da İstanbul'a gidebilirim."
Salih (Bozok) atları satma görevini üstleniyor, fakat tek bir alıcı çıkmayacak. Subayların hiçbirinin durumu Mustafa Kemal'den başkaca değil.
Halep'in hali vakti yerinde olanların çoğu at meraklısı ama atları alsalar, seferberlik var, ülke savaşta, ordu tüm hayvanlara el koyuyor. Tam bir çıkmaz, çaresizlik...
ATATÜRK VE YOKSULLUK
İşte tam da bu günlerde 4. Ordu Komutanı Bahriye Nazırı Cemal Paşa, Mustafa Kemal'le Halep'te buluşacak. Cemal Paşa'nın Mustafa Kemal'e eskiden beri sevgisi ve bağlılığı var. Birçok konuda da görüş birliği içindeler. Bir ara söz dönüp dolaşıp Mustafa Kemal'in sıkıntı içinde olduğuna geliyor:
"Cemal Paşa, benim bazı cins at ve kısraklarım var. Bunları satmak ihtiyacındayım; isteklisi çıkmadı. Siz buranın eski komutanısınız, bana bir yol gösterir misiniz?"
"At ve kısraklarınızı önce baytarlarıma muayene ettireyim."
"Diyarbakır'da iken, Alman ve Avusturyalılar, bu atlarla kısrakların önemli bir servet olduğunu söylediler, kıymetlerinden şüphe etmiyorum, ama öyle yapınız..."
Ve Cemal Paşa, tüm at ve kısrakları iki bin altına alıyor!
Mustafa Kemal'in İstanbul'a gelebilmesi, savaşımına başlayabilmesi çok sevdiği, yıllardır edindiği, yetiştirdiği at ve kısraklarının sayesinde...
Dahası, Cemal Paşa bu hayvanları sonradan beş bin altına satacak ve atların ve kısrakların değeri iki bin değil, beş bin altınmış diyerek aradaki üç bin altını Mustafa Kemal'e gönderecektir. Ve yıllar sonra diyecektir ki:
"Bu para, yeni girişimlerimde bana destek olmuştur. Bunu belirtmeyi görev sayarım."
ONUN İÇİN BİR TUTKU
Atlarından, kısraklarından ayrılması kuşkusuz onu çok üzmüştü. Çünkü atları o kadar çok seviyordu ki... Bir tutku idi at sevgisi onda. Onları okşarken elleri sevgi ile titrer gözleri parlardı. Onlarla konuşurdu da. Ve bu sevgi karşılıklıydı. Seyislerine huysuzluk yapan atlar onu karşılarında görünce hemen terslenmeyi keserlerdi.
Nerdeyse çocukları sevdiğince severdi atlarını...
Ankara'da çiftlikdeki taylarından biri ruam hastalığına yakalanıp da öldürülmesi gerektiğinde, ellerine lastik eldivenler geçirerek tayı birkaç kez okşamadan öldürmelerine izin veremeyecek, hayvanı okşarken de gözyaşlarını tutamayacak ve ağzından şu sözler dökülecektir:
"Çocuğum olmadığında hikmet ve isabet varmış. Eğer bir evlat kaybetmek felaketine uğrasaydım kalbim bu elem ve kedere dayanamazdı."
Atları onun arkadaşları gibiydi de.
SABİHA GÖKÇEN İRKİLİYOR
"Bir arkadaş daha bizi terk ediyor bugün Sabiha..." dediğinde acı içinde, Sabiha Gökçen birden irkilecek, o günlerde Gazi Paşa'nın yakınları arasında ölümcül bir hastalığa yakalanmış kim var diye belleğini zorlayacak, çıkaramayınca da Gazi böylesine üzgün olduğuna göre ölümüne yandığı bu arkadaşının bilmediği ama mutlaka çok sevdiği biri olduğunu düşünürken içeriye Gazi'nin tabancasını elinde tutarak giren bir dosta onun:
"Durumu nasıl? Hiç umut yok mu?" diye sorması karşısında şaşkınlığı daha artacaktı...
"Maalesef Paşam! Yok. .. Herkes elinden geleni yaptı. Böyle daha fazla acı çekmesine müsaade etmeseniz iyi olur... Bir şey daha söylemek isterim... Gözleri sanki sizi arar gibi..."
"Arar, arar ya... Atlar insanlardan daha hassas, daha vefakar ve daha çıkar düşüncesinden uzaktırlar. Bunca yıl bana hizmet etti, bana yoldaşlık etti. O benim kokuma, ben onun kokusuna alıştık. Birbirimizin huyunu da iyi öğrendik. Yazık oldu hayvanıma..."
Evet, o çok sevdiği atlarından biri hastalanmıştı, umar da yoktu, vurulması gerekiyordu acısını dindirmek için. Ona karşı bu son görevi de sahibi yapmalıydı. Silahını aldı, ahıra doğru yürüdü.
Gazi eğildi, mendili ile köpüklerini sildi, yelesini okşadı atının.
"Oğlum, oğlum! Şimdi bütün acıların dinecek!..."
Öptü onu birkaç kez.
"Sen mi beni arayacaksın, yoksa ben mi seni?"
SEVELİM, OKŞAYALIM
Doğruldu, silahını hayvanın tam altına doğrulttu. Parmağı tetikte. Ama öyle kalakaldı. Bir yontu gibi. Ve birden gözlerinden yaşlar boşandı.
"Alın! Alın! Götürün hayvanı buradan! Çok uzaklara götürün. Acı çektirmeden ölmesini temin edin. Gerekirse iğne yaptırın. Uyutun, öyle vurun! Ben düşmanlarımı bile böyle vuramamışımdır! Bana bunu yaptırmayın..."
Gazi, uzunca bir süre ata binemeyecekti...
Ve bir gün Çankaya'da sofrasında Gazi yaverlerine buyuruyor:
"İki gün önce bizim atlardan biri doğurdu. Alıp onları buraya getiriniz."
Konuklar, herkes şaşkın. Yaver, duraksıyor. Gazi'nin "Sevelim, görelim, okşayalım" sözleri şaşkınlığa, duraksamaya bir son veriyor.
Çok geçmeden tay ve annesi Yıldız, bakıcıları Kerim'in yedeğinde şeref salonunda. Salonda ayakları kaymasın diye geçecekleri ve duracakları yerlere halılar, kilimler serilmiş. Gazi, onları ayrı ayrı sevmekte ve eliyle kesme şeker yedirmekte...
(F.Rıfkı Atay, Mahmut Soydan, Sabiha Gökçen, C.Granda'nın Atatürk ile ilgili anılarından. KAYNAK: Çetin Yetkin "Atatürk: Ben De Bir İnsanım" (Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları. Tel: 0242-228 94 18;