UseLanMaz
08-25-2007, 10:10 PM
Anne-baba olarak çocugumuza disiplin uygularken, ona sinir getirmeye, dogru ile yanlisi ögretmeye çalisirken, bir çok kere ceza ve ödüle basvurmusuzdur. Bir çok zaman da bunlarin pek ise yaramadigini da görmüsüzdür. Çocuklari disipline etmek isterken kullanilan en yaygin metotlardan biri ceza, bir digeri fiziksel ceza yani dövmek, bir üçüncüsü de ödüldür. Bu, maddi bir sey olabildigi gibi bazen bir aferin bile olabilir.
Peki, bize bir sey ögretmeye kalksalar, motive edici olarak bize ne yapilmasini isteriz???? Cevabiniz ödül mü? Gerçekten de ödül her zaman istenen bir seydir; ceza ise her zaman uzak kalmaya çalistigimiz.
Bir çok ebeveyn ve ögretmen “eger ödül varsa, ceza da olmali” diye düsünüyor. Ceza olmali mi? Ceza verirken amacimizi düsünmeliyiz. Amacimiz kizginligimizin acisini çikartmak mi yoksa çocugumuza yanlis yaptigini ama bir dahaki sefere onun dogru yapacagina olan inancimizi ve güvenimizi dile getirmek mi? Ceza alan çocuk, yaptigi davranisa odaklanmak, niçin yanlis oldugunu, dogrusunun nasil olacagini ögrenmek yerine, cezaya ve ceza verene yönelip, bu cezanin acisini nasil çikaracagini düsünür. Ve emin olun bunun bir çok yolunu bulur. Bu yollar % 100 ebeveyni daha çok kizdiracak yollardir. Dolayisiyla, çocuk hem dogruyu ögrenmedigi gibi hem de daha fazla yanlisi düsünmeye baslar ceza sonucunda.
Peki, çocuk yanlis yaptiginda onu takdir mi edelim? Tabii ki hayir. Önce acil plani uygulamaliyiz. Yani, bir olay oldugunda önce ortaligi yatistirmak, sakin kafa ile düsünebilmemiz için hem kendimize hem de çocuga bir zaman verilmeli. Ikinci adim, çocugumuzu davranislari karsisinda etkin dinlemeye baslamak ve akabinde ben dilini kullanarak ne hissettigimizi, niçin kizdigimizi, sinirlendigimizi ya da hayal kirikligina ugradigimizi ona anlatmak. Nerede yansil yaptigini ve dogrusunun ne olabilecegini, ona soracagimiz sorularla yönlendirerek gene ona buldurtmak. Bir sonraki sefere için ona güvendigimizi söyleyerek dogru davranis için cesaretlendirmek. Bundan sonrasi için, hemen çocugumuzun yapacagi olumlu davranislari gözlemlemeli ve ona sözlü ödül olarak bildirmeliyiz.
Ne için olursa olsun, mutlu olan, sevildigini ve deger verildigini hisseden çocuk, olumlu, ilimli ve dogru sekilde davranmaya hazir bir çocuk oluverir. Yaramaz denen çocuklarin 24 saat içinde yaptiklari hiç mi olumlu bir seyler olmuyor? Bu çocuklar her dakika ve her saniye yaramaz degiller. Fakat bizler o kadar onlarin yaramazliklarina odaklanmisizdir ki onlarin sadece olumsuz davranislarini görürüz. NLP kurallarindan bir tanesi sudur: “odak noktan neredeyse, enerjin oradadir”. Eger odak noktamiz çocuklarimizin iyi yanlari olursa, bu yanlarini daha çok görmeye baslariz. Çocuklarimiz küçükkken yaptiklari her davranista onlari alkisliyor, cesaretlendiriyorduk. Biraz büyümeye basladilar mi bundan vazgeçiyoruz. Çünkü, bu davranislar rutin haline geliyor ve bunlari yaptiklari için onlari övmekten vaz geçiyoruz. Ve sadece olumsuz davranislarina yönelip onlari degistirmeye çalisiyoruz. Bu yanlis degil. Fakat bunu yaparken çocuklarimiza sadece negatif seyler söylüyoruz.
Lütfen, bir gün boyunca kendinizi kontrol ediniz. Çocugunuzu kaç kere elestirdiniz, uyardiniz ve kaç kere övücü bir seyler söylediniz? Aslinda oran 3’ e 1 olmali, yani her bir elestiriye 3 övgü. Böylece, çocuk aslinda iyi oldugunu oldugunu düsünecek, ve iyi davranislarinin sayisi artacaktir. Halbuki, kötü bir çocuk olduguna inanirsa, bu sekilde olan davranislari artacak ve esasinda bizim istedigimizin tam zitti hareketlerinin sayisi artacaktir.
ALINTIDIR...
Peki, bize bir sey ögretmeye kalksalar, motive edici olarak bize ne yapilmasini isteriz???? Cevabiniz ödül mü? Gerçekten de ödül her zaman istenen bir seydir; ceza ise her zaman uzak kalmaya çalistigimiz.
Bir çok ebeveyn ve ögretmen “eger ödül varsa, ceza da olmali” diye düsünüyor. Ceza olmali mi? Ceza verirken amacimizi düsünmeliyiz. Amacimiz kizginligimizin acisini çikartmak mi yoksa çocugumuza yanlis yaptigini ama bir dahaki sefere onun dogru yapacagina olan inancimizi ve güvenimizi dile getirmek mi? Ceza alan çocuk, yaptigi davranisa odaklanmak, niçin yanlis oldugunu, dogrusunun nasil olacagini ögrenmek yerine, cezaya ve ceza verene yönelip, bu cezanin acisini nasil çikaracagini düsünür. Ve emin olun bunun bir çok yolunu bulur. Bu yollar % 100 ebeveyni daha çok kizdiracak yollardir. Dolayisiyla, çocuk hem dogruyu ögrenmedigi gibi hem de daha fazla yanlisi düsünmeye baslar ceza sonucunda.
Peki, çocuk yanlis yaptiginda onu takdir mi edelim? Tabii ki hayir. Önce acil plani uygulamaliyiz. Yani, bir olay oldugunda önce ortaligi yatistirmak, sakin kafa ile düsünebilmemiz için hem kendimize hem de çocuga bir zaman verilmeli. Ikinci adim, çocugumuzu davranislari karsisinda etkin dinlemeye baslamak ve akabinde ben dilini kullanarak ne hissettigimizi, niçin kizdigimizi, sinirlendigimizi ya da hayal kirikligina ugradigimizi ona anlatmak. Nerede yansil yaptigini ve dogrusunun ne olabilecegini, ona soracagimiz sorularla yönlendirerek gene ona buldurtmak. Bir sonraki sefere için ona güvendigimizi söyleyerek dogru davranis için cesaretlendirmek. Bundan sonrasi için, hemen çocugumuzun yapacagi olumlu davranislari gözlemlemeli ve ona sözlü ödül olarak bildirmeliyiz.
Ne için olursa olsun, mutlu olan, sevildigini ve deger verildigini hisseden çocuk, olumlu, ilimli ve dogru sekilde davranmaya hazir bir çocuk oluverir. Yaramaz denen çocuklarin 24 saat içinde yaptiklari hiç mi olumlu bir seyler olmuyor? Bu çocuklar her dakika ve her saniye yaramaz degiller. Fakat bizler o kadar onlarin yaramazliklarina odaklanmisizdir ki onlarin sadece olumsuz davranislarini görürüz. NLP kurallarindan bir tanesi sudur: “odak noktan neredeyse, enerjin oradadir”. Eger odak noktamiz çocuklarimizin iyi yanlari olursa, bu yanlarini daha çok görmeye baslariz. Çocuklarimiz küçükkken yaptiklari her davranista onlari alkisliyor, cesaretlendiriyorduk. Biraz büyümeye basladilar mi bundan vazgeçiyoruz. Çünkü, bu davranislar rutin haline geliyor ve bunlari yaptiklari için onlari övmekten vaz geçiyoruz. Ve sadece olumsuz davranislarina yönelip onlari degistirmeye çalisiyoruz. Bu yanlis degil. Fakat bunu yaparken çocuklarimiza sadece negatif seyler söylüyoruz.
Lütfen, bir gün boyunca kendinizi kontrol ediniz. Çocugunuzu kaç kere elestirdiniz, uyardiniz ve kaç kere övücü bir seyler söylediniz? Aslinda oran 3’ e 1 olmali, yani her bir elestiriye 3 övgü. Böylece, çocuk aslinda iyi oldugunu oldugunu düsünecek, ve iyi davranislarinin sayisi artacaktir. Halbuki, kötü bir çocuk olduguna inanirsa, bu sekilde olan davranislari artacak ve esasinda bizim istedigimizin tam zitti hareketlerinin sayisi artacaktir.
ALINTIDIR...