[scarface]

Kurtuluş Savaşı mücadelesinden başlayarak, laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasında; 50 yaşına ulaşmış güçlü bir devlet olmasına kadar İnönü, her yönüyle katkıda bulunmuş tarihsel bir kişilikti. Kendisi gerek Kurtuluş Savaşı’nda gerekse cumhuriyet rejiminin oluşturulmasında Mustafa Kemal Atatürk’ün en yakın dostu, destekçisi ve yardımcısı idi.

Kurtuluş Savaşı’nda I. Ve II. İnönü Zaferleriyle Milli Mücadele’de bir dönüm noktası başlatmış, Milli Mücadeleyi tüm dünyaya kabul ettirmiş, askeri yönüyle büyük bir komutan olduğunu kanıtlamıştı.

Mudanya Ateşkes Görüşmeleri ve Lozan Barış Konferansları’nda da diplomatik yönden büyük bir lider olduğunu kanıtladı. Mondros Mütarekesi ve Sevr Antlaşmaları ile onuru incinen bir ulusa Lozan Konferansı’nda “onurlu bir barış” sağladı. Bundan dolayı kendileri “Lozan Kahramanı” ilan edilmeyi hak edecekti.

Atatürk öncülüğünde temeli atılan cumhuriyet rejiminin oluşturulması, güçlendirilmesi ve sürdürülmesinde Atatürk’ün en çok güvendiği dostu ve destekçisi, alınan kararların uygulayıcısı oldu.

Cumhurbaşkanlığı döneminde dünyanın büyük bir bölümü II. Dünya
Savaşı ile yangın yerine dönerken; bizzat kendisinin yönettiği dış politika ile ülkesini savaşın dışında bırakabildi.

Kendi deyimiyle “her devrede hayata yeniden başlamayı” bilmişti. Döneminde bir çok ülkede diktatör liderler bulunurken, kendisi tek parti rejiminde ebedi olarak partinin ve dolayısıyla ülkenin değişmez lideri seçildiği halde; tüm bu haklarından feragat edip, ülkeyi çok partili hayata kavuşturdu. Açıkçası elindeki yetkilerle diktatörlüğünü ilan edebilecekken; dünyada eşi ve benzeri görülmeyen bir şekilde tüm bu haklarından vazgeçip, “milli şefliği” de bırakıp çok partili sisteme geçerek ülkesine tam anlamda demokrasiyi getiren bir lider oldu.

İktidardayken muhalefete de düşerek, demokrasinin gereklerini uygulayarak ülkesine muhalefette de hizmet etmeyi sürdürdü.

Sonuç olarak İsmet İnönü’nün başarılarla dolu örnek yaşamı Türkiye Cumhuriyeti’nin de tarihi olarak nitelendi.