[M@D_VIPer]

SOSYOLOJİ (TOPLUM BİLİMİ)
Sosyolojinin ilgi alanı, esas itibarıyla, insan – insan ilişkileri ve bu ilişkiler
doğrultusunda oluşan sosyal grupların sebep ve sonucunu tartışmak olduğuna; ve sosyolojik
incelemelerde, tarihsel ekonomik ve politik analizlerde bulunduğuna göre, sosyoloji bilimini
“İnsanla ilgili tüm sosyal ilişkilerin sentezini yapan ve genelleyen bilim dalı” olarak
tanımlamak mümkündür. Sosyoloji, insanların sosyal davranışlarına yönelmiş bilimsel bir
yaklaşımdır. Toplumdaki özsel süreklilik ve temelde benzer olma gerçeği, sosyal yaşamın
bilimsel açıdan incelenmesini olanaklı kılmaktadır. Sosyoloji, bireylerle tek tek uğraşarak
değil, insan “birlikteliği” gerçeği üzerine odaklaşarak, toplumun her yerinde var olan sosyal
etkileşimin örüntüleşmiş düzenliliklerini inceler.
Psikolojinin konusu, insan ve insana yakın hayvanların (Lower Animal)
davranışlarıdır. Davranış , organizmanın öylesine bir eylemidir ki, başkaları tarafından
gözlenebilir yada geliştirilen bir aygıt aracılığıyla ölçülebilir. İnsan davranışlarının
karmaşıklığı yukarıda vurgulanmıştı. İnsan çevreden ve kendisinden gelen güçlerin etkisiyle
davranışını farklı form ve şiddetlerde sergileyebilir. Bu nedenle, “ insan davranışı hangi
faktörlere göre değişir ?” sorusunun yanıtlanması, uzun bir çabayı gerektireceği halde, yinede
verilecek yanıt geçersiz kalacaktır. İnsanın yaşı, cinsiyeti, içinde bulunduğu fiziki ortamın
özellikleri, sağlık düzeyi, ait olduğu alt kültür, kullandığı araçlar, daha önceden öğrenmiş
olduğu şeylerin gösterdiği davranış açısından kullanılabilirliği, güdülenme düzeyi, değer
yargıları, konu ile ilgili daha önceki deneyimleri, genel yaşam amacı, vb. bir yığın
özelliklerinin bilinmiş olmasına karşın, yinede yargısal düzeyde davranışının anlaşılabilmesi
güçtür. Diğer yandan psikolojinin konusu olarak davranışının çok determinantlı olması ve
devamlılık göstermesi, bir handikap olarak değil, insan davranışını zenginleştirici bir özellik
olarak değerlendirilmelidir.
Toplumsal yapı içerisinde yaşamını sürdüren insanın davranışları, davranışına anlam
vermeyi kolaylaştırmak amacıyla göreli olarak farklı biçimlerde sınıflanabilir. Ekonomik,
sosyal, sanatsal, askeri, siyasal, dini, vb. davranışlardan söz edilebileceği gibi gösterilen
davranış, davranışın yöneldiği objeye göre de sınıflanabilir. Örneğin; kendimize yönelik –
diğer insanlara yönelik davranışlarımız gibi. Davranışın yöneldiği objenin canlı – cansız
olması, tanıdıklık düzeyi, çekiciliği vb. özellikleri de davranışı farklılaştırır.
Yukarıda belirtilenler dışında, insanın fizyolojik yapısının sonucu gösterdiği
davranışları da vardır. Fizyolojik davranışlar, gösterdiği özelliklerine göre istemli – istemsiz
boyutunda sınıflanabilir. Çoğunlukta, nöroloji, biyoloji ve diğer sağlık bilimlerinin çalışma
alanlarını oluşturan bu tür davranışlar psikoloji açısından da önemlidir. Çünkü, psikoloji
açısından dolaşım sisteminin nöro – fizyolojik yapı ve fonksiyonu değil, örneğin stres
vericilerin bu sistemin işleyişine olan etkilerini çalışmak önemlidir. Özet olarak, nöro –
fizyolojik yapının özellikleri ve işleyişi, doğrudan psiko – sosyal davranışların form ve
şiddetini etkileyecektir.