İRAN’DA TÜRK KOMİTACI
Devrimci Ömer Naci gizlice İran’a gitti. Paris kıyafetlerini çıkarmıştı artık. Miskin günleri geride kalmıştı.
Türklerin yoğun olduğu Hoy kentine yerleşti. Sırat-ı Müstakim adında dergi çıkardı. Ama İran’daki karışıklıklar Hoy şehrine de ulaşınca dağa çıktı. Elinde artık kalemi yoktu.
O, elinde tüfeği, başında kalpağı, ayağında çizmeleri ve yerel kıyafetiyle İranlı ihtilalcilerden farklı değildi.
Elli kişilik bir çeteyle geziyordu. Şah taraftarı köylere bile gidip camilerde propaganda yapıyordu. Kimi zaman keskin nişancı bir silahşor, kimi zaman fedakár bir misyonerdi.
Bir gün Şah’ın güçlü bir takip kolu, Ömer Naci çetesini pusuya düşürdü. Ömer Naci, altı arkadaşıyla birlikte yakalandı. Diğerleri kurtulmayı başardı.
Şahın askerleri, Ömer Naci ve arkadaşlarını tek bir direğe bağladılar. Günlerce aç susuz bıraktılar. Ömer Naci ve arkadaşları konuşmadılar. Hatta Ömer Naci, "İranlılar Şii’dir" diye adının "Ömer" değil "Ali" olduğunu söyledi.
Konuşmayacakları anlaşılınca İranlı devrimciler bir savaş topunun önüne konuldu ve top ateşlendi. Sıra Ömer Naci ve arkadaşı Hüsrev Sami’ye gelmişti. İranlılar, Osmanlı tebaasına bağlı oldukları için öldürmeye karar veremiyorlardı. Hapishaneye götürdüler.
Şans Ömer Naci’ye güldü: Bu olayların yaşandığı sırada Osmanlı’da II. Meşrutiyet ilan edildi. İttihatçılar devrim yapmıştı.
Diplomatik temaslar sonucu Ömer Naci ve arkadaşı serbest bırakıldı.
Ömer Naci’yi sınırda, İttihatçıların Doğu ve Güneydoğu cemiyetlerini kurması için görevlendirdikleri Binbaşı Vehip Bey karşıladı.
Söz açıldı yazayım; Binbaşı Vehip (Kaçı) Bey, yıllar sonra 1935’te, İtalyanlara karşı bağımsızlık mücadelesi veren Habeşistan’a (Etiyopya) gönüllü olarak gitti. İşgale direnen Habeşlilerin komutanlığını yaptı!..
O nesil başkaydı.
Biz tekrar Ömer Naci’ye dönelim...
İhtilalci Ömer Naci, Erzurum, Muş, Trabzon’da seyyah bir derviş oluverdi; meşrutiyet devrimini öven ateşli nutuklar söyleyerek İstanbul’a gitti.
İstanbul’da fazla kalmadı; tekrar yollara düştü. Yurdun dört bir yanında konferanslar verdi, mitinglerde konuşmalar yaptı.
|