Gİzlİ SolungaÇli Semender
Bir nehre daldırdığı oltasını çekip de ucunda vücudu baştan başa, kuyruğu da yanlarından basılmış, grimsi veya kızılımsı renkli, lekeli ve buruş buruş bir yaratıkla karşılaşan balıkçının şaşkınlığı göz önüne getirilebilir. Bu yaratık bir balık mıdır? Hayır. Balıkçı, tuttuğu hayvanın, kısa ve kalın dört bacağından öndekilerin dört, arkadakilerin ise beş parmaklı olduğunu göreceği için, balık olmadığını derhal anlayacaktır. Bunun üzerine bu çirkin hayvanı tutup tekrar suya atacaktır tabii. Fakat onu oltanın kancasından kurtarmaya çalıştığı vakit, parmağı keskin dişler tarafından ısıtılacaktır. Gizli - solungaçlı semender sonunda kendini takrar suda, çevik ve hızlı hareketlerle derinleri boylayacaktır.
Balıkçı durup da «balığını» daha yakından inceleseydi, vücudunda, kuyruktan kalça bölgesine kadar uzanan bir nevi karinamsı çıkıntı keşfedecek, her bacağını arka yüzünde de aynı çıkıntılardan birer tane görecekti. Bundan başka, vücudun yanlarında da boyundan kuyruğun kaidesine kadar uzanan önderi katı ve burnun hemen arkasında, hayvanın bazen 60 santimi geçen uzunluğuyle orantısız ufak ve kapaksız gözler dikkatini çekecekti. Gizli - solungaçlı semender, bulunduğu büyük akarsulardan ender olarak karaya çıkar. Dolayısıyle de şaşırttığı balıkçıların dışında pek az kimse tarafından görülür. Bu semender gündüzleri nehrin dibindeki kayaların ve başta cisimlerin altına gizlenerek yiyeceğinin akıntıyla ayağına kadar gelmesini bekler. *******i bu gizli köşesinden çıkarak suyun içinde veya dipte karnını doyurur.
Gizli - solungaçlı semender nasıl örer: Gizli - solungaçlı semenderlerin, yılın çeşitli mevsimlerinde göç edip etmedikleri, ya da nehrin yukarı ve aşağı boyları arasında gidip gelmedikleri kesin olarak bilinmiyor. Fakat erkek, ağustos ayının ikinci yansında bir kayanın nehrin aşağı yönüne bakan yüzünün altındaki kumları veya çamurları temizler. Çok kere birden fazla dişi bu kâse biçimli yuvaya yumurtalarını yumurtlar. İki uzun dizi halinde yumurtlanan yumurtalar çok kere boncuk dizilerine benzerler. Erkek İki-solungaçlı semender bu yuvanın bekçisidir. Döl yolundan püskürttüğü bulutumsu ve tel tel maddenin içindeki spermalar, 0.65 santim çapındaki yumurtaları yumurtlanır yumurtianmaz dönerler.
Bazen bir tek dişi tarafından dört yüzü aşkın yumurta yumurtlanır. Erkek, kuluçka devresi süresince dişiyle bir arada kalabilir. Uzunluğu 2.S santimi geçen larvalar iki ay süresince dişiyle bir arada kalabilir. Uzunluğu 2.5 santimi geçen larvalar iki ay sonra yumurta kapsülünden çıkmaya hazırdırlar. Önceleri solungaçlı olan bu larvalar, yüzgeç kenarlı kuyruklarım dümen gibi kullanarak yüzerler. Ön bacaklarında iki parmağın anahatları şimdiden görülebilir, fakat arka bacakları bu devrede arkaya yönelmiş kürek biçimli birer boğum görünüşündedir.
Gizli-solungaçlı semender nasıl erginlesin Solungaçlar ancak, larvanın 10-13 santimlik bir uzunluğa erişmiş olacağı bir buçuk yıl sonra kaybolacaktır. Bu süre içinde akciğerler de gelişmiş olacaktır, fakat semender bu organlarını karada bulunduğu ender aralarda kullanacaktır. Genç iki-solungaçlı semender sudayken derisi yoluyla solunum yapar. Sudaki oksijen, hayvanın buruşuk deri katlarının hemen yüzeyine çıkan kılcal kan damar duvarlarından kana geçer. Hayvan, bu katları, taze oksijenli suyu derinin üzerine yaymak için devamlı olarak dalgalandırır.
İki-solungaçlı semender, böylece yolu üzerine çıkan her türlü yiyecekle beslenerek büyümeye devam eder.Böceklerle larvalarını, hatta bazen kendi cinsinin yumurtalarını yer. Tam erginleşinceye kadar birçok yılın geçmesi gerekecektir. Erkek iki solungaçlı semender aynı uzunluktaki dişisinden daha geniş yapılı ve daha ağır olur.
İki - solungaçlı semenderler uzun ömürlü hayvanlardır. Bir tanesi Amsterdam Hayvanat Bahçesine 1902
'de getirilmiş ve ancak yirmi dokuz yıl sonra 1931'de ölmüştür.
|