Mantarlarımız Tükeniyormu?
Ülkemiz sahip olduğu flora ve iklim koşulları nedeniyle değişik ortamlarda yetişen doğa mantarları yönünden oldukça zengindir. Bu nedenle yenen makromantar türleri, ülkemizin pek çok yöresinde, yetişme mevsiminde toplanarak ya yemeklik olarak kullanılır ya da ticareti yapılır. Günümüze kadar yapılan bilimsel çalışmalardan edinilen bilgilere göre 40 civarında yenen mantar türü, yemeklik olarak toplanmakta ve bunlar içinde 25'e yakın tür geofitler ve değişik çiçekli bitkiler gibi alınıp satılmaktadır. Bu türlerden bir kısmı yöre pazarlarında satılırken bir kısmı da yurt dışına ihraç edilmektedir. Türkiye'de 1990 yılında doğadan toplanan, yenen mantarların taze ve konserve olarak, bazen de şoklanmış olarak 4156 tonluk satış karşılığında 2.443.452 dolar gelir elde edilmiştir. Oysa aynı yıl, kültür mantarı konserve olarak Fransa ve İtalya'ya ancak 4,4 ton satılabilmiştir. Belli başlı türler şunlardır; Ascomycetes sınıfından Terfezia boudieri türü ve Morchella türleri ile basidiomycetes sınıfından çeşitli Boletus türleri, Cantharcllus cibarius ve Craterellus comucopioides türleri...
Bu makromantarların özelliklerini gözden geçirelim:
Terfexia boudieri
Yapılan taksonomik çalışmalarla ülkemizin Urfa, Elazığ, Malatya, Konya ve diğer bazı yörelerinde yetiştiği bilinen bu tür patates yumrusuna benzer früktifikasyon organına sahip bir toprak altı mantarıdır. Tohumlu bitkilerden Helianthemum salicifolium türü ile mikorriza oluşturan kumlu toprakları tercih eden bir ilkbahar türüdür. Yöre halkı tarafından topraktan sopa yardımı ile kazılarak çıkarılmakta ve toplanmaktadır.
|