[Bostandere]

Bu bolumde cok sik rastladigimiz hastaliklar ve kotu aliskanliklar konusunda aydinlatici bilgiler bulunacaktir

Burada ;

Tuberkuloz hakkinda bilmeniz gerekenler
Hepatit
Sitma
Akut solunum yolu hastaliklari
Ishal
Cinsel yolla bulasan hastaliklar
Deri hastaliklari
Sicak carpmasinin yarattigi kritik durumlar
Alkol ve uyusturucu bagimliligi
Sigara
Stres
Beslenme
Fiziksel hareketler

konusunda bilgiler bulabileceksiniz.


TUBERKULOZ HAKKINDA BILMENIZ GEREKENLER

Dunya Saglik Orgutunun (DSO) verdigi bilgiye gore dunyada 2 milyar insan (toplam nufusun %32'si) vereme yakalanmistir ve her sene tuberkuloz nedeniyle 3 milyon kisi olmektedir. Bu nedenle DSO 1993 yilinda verem hastaligini dunyanin global problemi gibi tanimlanmasini teklif etmistir.
Yasina, milliyetine ve sosyal durumuna bagli olmayarak her insan verem hastaligina yakalanabilir.

VEREM NEDIR?

Verem - insanin akciger veya herhangi bir organina zarar verebilecek kronik hastaliktir.
Hastaligi olusturan mikrop Mycobacterium tuberkulosis'dir. (Tuberkuloz Basili)


VEREM NASIL BULASIR?

Verem mikroplan hava ile bulasir. Verem basilleri genellikle hastalikli insanlarin bogaz ve akcigerlerinde bulunur .Ve bu basiller hastalikli insanin oksurmesi, hapsurmasi ve konusmasi ile havaya atilir. Bu basillerin diger insanlann akcigerine hava yolu ile girmesi sonucunda hastalik baslar. Genelde hasta ile cok yakin temasta olan kisiler verem hastaligina yakalanir.(aile bireyleri, arkadaslar ve is arkadaslari )

Verem hastaligi tabaklar . bardaklar , kagit ve elbiseler ile temas sonucu bulasmaz.


VEREME DAHA COK KlMLER YAKALANIR?

AlDSli Hastalar
Sagliksiz beslenen insanlar
Sosyal durumu dusuk seviyede olan insanlar
Veremli hasta ile beraber yasayanlar

VEREM HASTALIĞINA YAKALANMAK NE DEMEKTİR?


Verem basili insan vücuduna girdikten sonra onun bağışıklık sistemi verem bakterisi ile savaşmaya başlar. Organizmanın koruma vasıtaları verem bakterilerinin çevresinde kapsül (tuberkul) oluşturmakla ona kısmen
hasar vermeğe çalışırlar. Bakteriler yıllarca tuberkulün içinde pasif ve sakin durumda kalabilir.Pasif durumdaki basiller insan organizmasına bir zarar
vermezler ve bulaştıncı değildirler. Bu insanlar verem basilini taşırlar
ama hasta değildirler.
Bu durumda mikroplar organizmaya zarar vermezler ve başka insanlara bulaşamazlar. Bu duruma Verem tasiyiciligi denir. Verem hastalığı deri testi (Mantoux) ile tesbit edilir. Bu test ile basiller vücuda girdikten 6-8 hafta sonra belirlenebilir.
İlk bulaşmadan sonra insanların %90-i tam olarak tedavi edilir. Tüberküllerin çevresinde kalsifikasyon oluşur ve verem basilleri dışarıya çıkamazlar.


VEREM HASTALIĞI NE DEMEKTİR?

Organizmanın direnci herhangi nedenden dolayı (ciddi hastalık, alkol, uyuşturucu bağımlılığı ve b.) zayıflarsa, basiller aktif hale geçer ve çevredeki duvarı zedeleyerek çoğalmağa başlarlar ve Verem hastalığı gelişir. Bu basiller akciğer ve diğer organlara zarar vermeye başlarlar.
Hastalık röntgen ve balgamın muayenesi sonucu belirlenir.
Vereme yakalanmış insan tedavi edilmediği takdirde hastalık ciddileşerek ölümle sonuçlanabilir.


BELIRTILER

Uzun süren öksürük (3 haftadan fazla)
Yüksek olmayan ateş (37,5°)
Zayıflama
Gece terleme
Sürekli yorgunluk
İştahsızlık
Bazen öksürük zamanı kanlı balgam
Verem hastalığı sırasında vücuttaki birçok organ zarar görebilir,ama en çok zarar gören organ akciğerlerdir.


KİMLERİN VEREM TESTİ YAPTIRMASI GEREKİR?

Verem belirtileri olan kişiler
Sürekli verem hastası ile yakın temasta olan kişiler (aile bireyleri, meslektaşlar ve b.)
AİDS' li hastalar, immun sistemi zayıf olan kişiler
İş ve eğitim kurumlarına kabul edilen kişiler

TEDAVİ EDİLEN KİŞİLER DİĞER İNSANLAR İÇİN TEHLİKELİ Mİ?


Tedaviye başladıktan 1-2 hafta sonra verem hastası olan insanlar basilleri bulaştırma açısından tehlikeli değildirler.Fakat doktor tarafından yeniden deri testi yapılmalı ve bulaşıcılığin olup olmadığına doktor karar vermelidir.

PROFİLAKSİ ( Korunma )

Verem hastasıyla daha az temasta olmak
İyi beslenmek
Sosyal durumunuzu iyileştirmek
Özel ve genel hijyenik kurallara uymak
Sağlam hayat tarzı sürmek
Çocuklara aşı yapılması (BCG aşısı)

VEREMLE SAVAŞMA YOLLARI

Verem hastaları ilaçlarını düzenli kullanmalıdırlar
Vereme bulaşmış kişiler profilaksik tedavi almalılar
Verem hastasıyla yakın temasta bulunan şahıslar profilaksi tedavi almalılar
Odalar sık sık havalanmalıdır.

HEPATÎT

KARACİĞER FONKSİYONU

Karaciğer vücudumuzun önemli bir organıdır. Karın bölgesinin sağ üst kısmında bulunur.
Karaciğer organizmanın beslenme işlevini düzenler.Besinlerin hazmine
yardımcı olan safra adını verdiğimiz sıvıyı üretir. Karaciğer toksin denilen zararlı maddeleri zararsızlaştırır. Karaciğer enfeksiyonlarla mücadele eden ve kanamayı durduran özel kimyasal maddelerde üretir.

NEDENLER

Hepatit virüsler tarafından oluşturulur.Virüsler çok küçük mikroorganizmalardır , yalnız vücuda girdikten sonra çoğalırlar. Virüsleri ancak çok güçlü mikroskoplar sayesinde görebiliriz.

HEPATİT B

Genelde Hepatit B ölüme sebep olmaz

Hepatit B karaciğeri zedeleyerek, tedavi edilemeyen hastalığa (karaciğer sirozu) neden olabilir. Hepatit B aynı zamanda karaciğer kanseriyle sonuçlanabilir ve bu ölüme neden olur.

Hepatit B virüsünün taşıyıcıları kimlerdir?

Her 10 kişiden 9'unda organizma bir kaç aydan sonra virüsten tam olarak kurtulur.
10 kişiden 1'inde ise virüs organizmayı terk etmez. Bu insanlara hastalığın taşıyıcıları denir ve enfeksiyonu diğerlerine bulaştırabilir.

HEPATİT B VİRÜSÜNÜN BAŞLICA BULAŞMA YOLLARI

• Hepatit B hastalığı olan birisiyle kondomsuz cinsel ilişki sonucu
• Kan transferi sonucu
• Hepatit B olan anneden doğan çocukta
• Sterilize olmayan şırıngaların ve kesici
aletleri kullandığımız zaman

BELİRTİLER

Hepatit B Hastalığına yakalanmış bir insan ilk aşamada hiçbir belirti hissetmeyebilir.


Yorgunluk
İştahsizlik
Mide bulanması, kusma
Karın bölgesinde rahatsızlık
Yüksek ateş




Hepatit B'nin ağırlaşması sonucunda karaciğer disfonksiyonu ortaya çıkar ve aşağıdakılara neden olur:

• Sarılık
• Kaşınma
• Koyu-sarı idrar
• Beyaz dışkı


PROFİLAKSİ

Bazen Hepatitin tedavisi efektif olmadığı için hastalığın koruyucu bakımı
tedaviden daha önemlidir.
Hepatit B'nin bulaşmasını önlemek için aşı vardır. Bulaşmayı önlemek için şunlara mutlaka dikkat edilmelidir:
• Cinsel ilişki sırasında mutlaka prezervatif kullanılmalı
• Diğer insanların kanı ile bulaşmış şırınga ve metal eşyalarla temas etmemeli


HEPATİT A

Hepatit A hastalığının ölüm tehlikesi yoktur.
Hepatit A karaciğere kıa süreli olumsuz etki yapar ve genelde ölümle neticelenmez.
Hepatit A hastalığının kronik taşıyıcıları yoktur.
Hepatit A hastası olmuş insanlarda bu hastalığa karşı uzun süreli bağışıklık oluşmaktadır.

HEPATİT A VİRÜSÜNÜN BAŞLICA BULAŞMA YOLLARI:

Doğrudan hasta olan insandan


• Hasta olan insanın dışkısıyla temas etmiş eşyalardan
• Kirli eller aracılığıyla
Sağlıksız koşullarda bulunan su ve yiyeceklerden
• Temiz olmayan su ve yiyeceklerden
• Temiz olmayan su ile yıkanmış yiyeceklerden


Hepatit A'nın belirtileri Hepatit B'nin belirtileriyle benzerdir:

• Yorgunluk
• İştahsizlik
• Mide bulanması, kusma
Mide ağrısı
• Yüksek ateş
• Sarılık
• Kaşınma
• Koyu idrar
• Beyaz dışkı

HASTALIĞIN TEŞHİS EDİLMESİ VE TEDAVİSİ

Hastaliğın belirtileri görüldüğü zaman kısa sürede doktora başvurmanız gerekir. Gerektiğinde doktor kan tahlili yapar ve tedavi uygular.


PROFİLAKSİ

Bazen Hepatitin tedavisi efektif olmadığı için hastalığın koruyucu bakımı tedaviden daha önemlidir.
Hepatit A'nin bulaşmasını önlemek için aşı vardır. Hastalığın önlenmesi için:

• Ellerinizi sık-sık sabunla yıkayın;
• Yalnız kaynatılmış ve temiz su için;
• Meyva ve sebzeleri temiz suyla yıkayın.

SITMA

Sıtma sık rastlanan parazit enfeksiyonlardan biridir. Her yıl yaklaşık 500 milyon yeni sıtma vakası ortaya çıkar ve bunların 1 milyondan fazlası ölüm ile sonuçlanır.

Azerbaycan'da sıtma salgınları 1994 yılından itibaren başlamıştır. 1995 yılında sıtmaya yakalanma oranı yükselmiş ve 13,135 hasta kaydedilmiştir.Durum kontrol altına alınmış ve hastalık yeterli derejede azalmıştır. 2000 yılında 1,526 hastaya , 2001yılında ise sıtmaya yakalanan hasta sayısı 1081' e gerilemiştir.

NEDENLERİ

Sıtma tek hücreli parazitlerden Plazmodium'un neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık enfeksiyona yakalanmış dişi Anofeles sivrisineğinin insanı sokmasıyla başlar.
Sivrisinek yumurtalarını beslemek için insanın kanını emer sonra içeriğinde parazitler olan tükürüğünü insanın kanına bulaştırır. Parazitler hızla karajiğere gider ve orada gizlenirler. Karaciğerde sayılan 1000 kat artar. Bu da karajiğerde hüjrelerin zarar görmesine ve hastalığın oluşmasına neden olur.
Kan Damar sisteminde parazitler kırmızı kan hüjrelerine zarar verir ve hemoglobini parçalar. Sonra parazitler tekrar bölünerek yeniden kırmızı kan hüjrelerine zarar verir ve kanda çok sayıda parazitin bulunmasına neden olur. Parazitler başka kırmızı kan hüjrelerinende zarar verir ve bu olay periyodik olarak devam eder.

Sıtma bazen aşağıdaki nedenler ile de bulaşabilir:

• Hamile kadınlardan doğmamis çocuğa
• Hasta insanlarda kan transferi sonucunda
• Şırınga aracılığıyla


HASTALIĞIN BELİRTİLERİ

Parazit taşıyan sivrisineğin insanı sokmasından 10-16 gün sonra parazitin olduğu kırmızı hücreleri zarar görür. Bu süre içinde sıtmanın belirtileri başlar ve 3
aşamada devam eder:

Hastalığın belirtileri aşağıdaki sırayla devam eder:

• Titreme , 1-2 saat devam edebilir
• Sonra hastanın ateşi yükselir
• Daha sonra (ateş düşünce) hasta çok terler, yorgunluk ve halsizlik hisseder.

Terlemeden sonra hasta kendini iyi hisseder . Ama 2-3 gün sonra belirtiler
tekrar ortaya çıkar. Genellikle belirtiler akşamlan olur. Titreme zamanı hastada:

• Baş ağrısı
• Mide bulantısı
• Kusma olabilir.

HASTALIĞIN BELİRLENMESİ VE TEDAVİSİ

Parmaktan alınmış kan mikroskop altında kontrol edilir. Kanda parazitler varsa teşhis koyulur. Eğer doktor hastada sıtma belirtilerinden şüphelenirse test yapmadan öncede tedaviye başlayabilir.
Azerbaycan'da sıtma 2 farklı ilaçla 17 günde tedavi edilir (3 gün kloritin ve 14 gün primahin)Karajiğerde parazitlerin yok edilmesi için tedavi mutlaka tamamlanmalıdır.
Sıtma tedavi edilmezse veya tedavi tamamlanmazsa aşağıdakilere neden olabilir:

• Anemi
• Karaciğerin çalışmaması
• Böbrek yetersizliği


PROFİLAKSİ

• Ellerinizi ve bacaklarınızı kapatın
• Hava kararmağa başladıktan sonra tüm geceyi kapalı geçirin. Çünkü sivrisinekler bu sürece beslenmeği sever.
• Perde altında yatın
• Sivrisineklerle savaş vasıtaları kullanın.
• Evinize yakın olan su birikintilerini kurutun.

Akut Solum Yolu Hastalığı (ASYH) çeşitli belirtilerle ortaya çıkan şiddetli hastalıklardır. ASYH'ye her zaman yakalanabilirsiniz, özellikle sonbahar ve kış aylarında bu hastalığa yakalanma olasılığı yüksektir. Üşütme, bronşit, akciğerin iltihabı, kulak enfeksiyonları, grip, boğaz ağrısı, sinusit, akut solunum yolu hastalığının çeşitli göstericilerdir. 200 civarında mikrop Solunum Yolu Hastalığına neden olur.

ASYH NASIL BULAŞIR?

ASYH öksürürken, konuşurken, hapşırırken çeşitli bakteri ve virüsler aracılığıyla hava yolu ile bulaşır.
ASYH'nin oluşmasında önemli farklar vardır.

Bakteriyle oluşanlar

Virüsle oluşanlar


BAKTERIYEL ENFEKSİYONLAR:

Tedavi olunmayan virüs enfeksiyonundan sonra gelişir. Vücûdun tek bir yerinde görülür: sinüslar, kulak ve akciğerler de. Aşağıdakılar başlıca bakterial enfeksiyonlardır:
• boğaz ağrısı
• kulak enfeksiyonu
Bakterial enfeksiyonlar zamanı antibiyotikler yardımcı olur.


VİRÜS ENFEKSİYONLARI

Genelde organizmanın çeşitli yerlerini etkileyerek nezle, boğaz , baş ağrası ve kas ağrısı ile ortaya çıkar. Başlıca virüs enfeksiyonları:
• üşütme,
• grip.
Virüs enfeksiyonlarında antibiyotikler yardımcı olmaz.

ASYH'nm BAŞLICA BULAŞMA YOLLARI


ASYH öksürürken, hapşırırken, konuşurken hava aracılığıyla ve çeşitli eşyalara (telefon, kapı kolu ve b.) dokunmakla bulaşır.

BELİRTİLER

Öksürükmek ve hapşırmak
Titreme
Ateş
Burun tıkanması
Terleme
Halsizlik
Boğaz Ağrısı
Burundan boğaza akıntı
Baş ağrısı
Kas ağrısı

TEDAVİ

Genelde ASYH bir kaç gün sürer ve kendi kendine geçer Ama bazı durumlarda ASYH pnemoniye sebep olur. ASYH'ye karşı evde uyguladığınız iyi tedavi bu hastalığın ortadan kalkmasına neden olur.

Evde nasıl tedavi uygularsınız?

Okuldan veya işten döndükten sonra daha fazla dinlenmek. Çok miktarda sıvı almak, su, bitkisel çaylar, meyva suları ve tavuk çorbası gevşekliği giderir.
Organizma yabancı cisimleri ve sümükleri öksürük aracılığıyla solunum yollarından dışarı atar. Öksürük genelde çok iyi gelir ve öksürüğü önlemeye çalışmamak gerekir.
Su, çay ve diğer sıvılar, örneğin meyva suları en iyi öksürük şurubu sayılır. Onlar boğazı yumuşatır, sümük dokuyu nemlendirir. Bu durumda balgam öksürükle daha kolay dışarı çıkar.
Parasetamol ve Aspirin vücûtta oluşan ateşi, vücud ağrılarını ve baş ağrısını oratadan kaldırır.
Üşütmeye karşı kombine olunmuş ilaçların, örneğin safraya karşı (naftizin, galozdin, nazivin) ve antihistaminiklerin (suprastin, tavegil, pipolfen) kullanılması tavsiye edilmez.

ASYH'NİN ÖNLENMESİ

• Mümkünse ASYH'ye yakalanmış insanlardan uzak durmak.
• Öksürme ve hapşırma sırasında ağız-burun bölgesini mendille kapatmak. Dokunduğunuz eşyalarını üzerini dezenfekte etmek.
• Göze, ağıza ve buruna dokunmamak, çünkü enfeksiyon vücuda bu yolla kolaylıkla girer.
• Sağlıklı beslenme, uyuma ve spor yapmak vücudun enfeksiyona karşı direncini artırır. Eğer çocuğu emziriyorsanız ona bulaşması hakkında düşünmek
• Sigara içmemek
• Ellerinizi sık sık sabunla yıkamak

ASYH'NİN CİDDÎLEŞMESİ:

ASYH bazen bronşit, otit, bronşiyal astım ve pnömoni gibi hastalıklara neden olabilir.

PNÖMONİ

Genelde, kızamıkçık, boğmaca, grip, bronşit ve astım gibi ciddi hastalıklardan sonra ortaya çıkar.

BELİRTİLER

• Aniden titreme ve sonra yüksek ateş
• Ağır soluk alma veya fısıltıya hızlı soluk alma.
• Öksürük (çoğu zaman sarı, yeşil, pas renkli, veya biraz kanlı, sümüklü) 2 haftadan fazla devam eder.
• Göğüs kafesinde ağrı.
• Ağır hasta görünümlü

PNÖMONİ OLDUĞUNUZU DÜŞÜNÜYORSANIZ ACİLEN DOKTORA BAŞ VURUN

İSHAL

İshal sık-sık karşılaştığımız hastalıktır. Her sene 1,3 milyar ishal hastalığı ve 1,5 milyon ishaldan ölüm ortaya çıkar.

5 yaşına kadar çocuklar ishale daha çabuk yakalanır. Yaşına bağlı olmadan tüm insanlar ishal olabilir. Orta yaşlı insanlar yılda 4 kez ishal olabilir .


İSHAL NEDİR?


Günde 3'ten fazla dışkılama veya dışkı cıvıklaşmış, su gibiyse ishalden bahsedebiliriz. İshal, genelde 2-3 gün devam eder ve tedavisiz geçer. Uzun bir süre süren ishal başka hastalıklara neden olabilir.

HASTALIĞIN NEDENLERİ


Virüs


Bakteriler Parazitler


Yiyeceklere karşı zaaflık


Kimyasal maddeler (ilaçlar ve başka maddeler)


Başka hastalıklar (karaciğer, qrip ve b.)


İSHALİN BULAŞMA YOLLARI


İshal mikrobik dışkılar vasıtasıyla bulaşır ve organizmaya aşağıdaki

yollarla dahil olur:


• Kirli eller ve eşyalar


• Bulaşmış yemek ve suyla


HASTALIĞIN BELİRTİLERİ


Dışkılamanın artması

Karnınızda ağrı ve gerginlik

Halsizlik

İştahsizlik

Mide bulanması ve kusma

Dışkıda kan ve sümük( bazen)

İSHALİN AĞIRLAŞMASI

Bazı durumlarda ishal dehidratasyon (vücudun su kaybına) ve ölüme sebep olabilir. Dehidratasyonun belirtileri:

• Susuzluk
• Ağız, dil ve ciltteki kuruma
• Şuur bozukluğu
• Koyu sidik


DOKTORA NE ZAMAN BAŞVURMANIZ GEREKİR?

ishal 3 günden fazla devam ederse
Karında ve anal bölgede şiddetli ağrılar olursa
Dışkıda kan izleri görüldünce
Dışkı siyah olunca
Susuzluk belirtileri oldunca

TEDAVi

İshal, genelde, bir veya iki gün devam eder ve kendi kendine geçer. Gerekli önlemlerin görülmesi dehidratasiyayı önlemek için gereklidir. Önlemler genelde dehidratasyonun ortadan kalkması için gerekli olur. Dehidratasyonu önlemek için hasta su, bulyon, meyva suları, az lifli meyva ve sebzeler almalıdır.
Hasta kahve, alkol, çok şekerli içkilerden ve sütlü maddelerden kaçınmalıdır.
Rehidron - dehidratasyonu önlemek ve onu tedavi etmek için özel sıvıdır. Onu eczaneden alabilir veya evinizde hazırlayabilirsiniz. Bunun için 1 litre kaynatılmış suya 1 çay kaşığı tuz, 8 çay kaşığı şeker karıştırılır.


PROFİLAKSİ

İshalin önlenmesi için genel ve özel hijyenik bakim kurallarına uymanız

gerekir, örneğin:

Tuvaletten sonra

Yemek yapmadan ve yemek yemeden önce

Dışarıdan eve döndükten sonra

Çocukların kirli elbiselerini çıkardıktan sonra ellerinizi mutlaka yikayiniz.

Temiz ve kaynatılmış suyu kullanın

Meyva ve sebzeleri temiz suyla yıkayın

Yemek malzemelerini sineklerden korumanız gerekir

Bozulmuş yemek malzemelerini yemeyin

Çöp için özel yerleri kullanın

CiNSEL YOLLA BULAŞAN ENFEKSİYONLAR (CYBE)


Insandan insana cinsel ilişki vasıtasıyla bulaşan enfeksiyonlar cinsel yolla bulaşmış enfeksiyonlar olarak adlandınlır.Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların sayısı 20'den fazladır.



En fazla karşılaştığımız CYBE:


Sifilis
Gonoreya
Klamidiyazıs
Trikomoniyaz
Kasık biti
Cinsel organların siğilleri Cinsel organların herpesi
AiDS

NEDENLER


Cinsel yolla bulaşan hastalıklar aşağıda gösterilen 4 tip mikroorganizma tarafından oluşturabilir:
Virüsler
Bakteriler
Parazitler
Mantarlar

Bazı durumlarda hastalık bir kaç mikroorganizma tarafından doğabilir.

BELİRTİLER



Cinsel organlarda kaşıntı ve sızlama
Sidik veya rahim yolunda akıntı
Cinsel organlarda, anus bölgesinde ve ağızda yaralar
Cinsel organlarda, anus bölgesinde siğiller ve üremeler
Cinsel organ bölgesinde pis koku
Ağrılı dışkılama


Hastalığın belirtilerinin kaybolması, hastanın iyileşmesi gelmez. Bir çok mikroorganizmalar pasifleşir ve arasıra aktif duruma olur.


CYBE'nin SONUÇLARI

Tedavi uygulanmazsa aşağıdakılara neden olabilir:
Kısırlık
Pelvis organlarının kronik iltihaplanması
Dış (ektopik) gebelik
Sakatlık
İktidarsızlık
Anne karnında veya doğum sırasında hastalığa yakalanmış çocuklar tehlikeli hastalıklara yakalanır ve zihni gelişmeden geri kalırlar

KİMLERİN YAKALANMA OLASILIĞI DAHA FAZLA?

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma olasılığı aşağıdaki hallarda yüksektir
• Cinsel partnerlerin sayısı fazla olduğunda
• Damariçi uyuşturucu kullanıdığmda
• Partnerin yaşam biçimi hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığında
Sizlerin cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara yakalanma olasılığınız varsa ve enfeksiyonun belirtileri görülmedikçe bile devamlı muayene olmanız gerekir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların belirtileri görüldüğünde doktora görünmeniz gerekir.

TEDAVİ

CYBE'nin tedavisi hastalığı doğuran nedene bağlıdır. Bakteri veya parazitlerden oluşan enfeksiyonlar genelde tedavi edilir. Virüslerden oluşan CBYE genelde tedavi edilmez. Tedavinin amacı bu hastalıkları kontrol altına almaktır.
Doktorunuz sizde CYBE'yi teşhis ettiği zaman, sizin bu bilgiyi partnerinize aktarmanız gerekir. Dolayısıyla bu onların teşhis edilmesi ve tedavisini sağlayacaktır. Siz partnerinize bu bilgiyi iletmedikte onlar ciddi hastalık riskine girmiş olur ve sizin hastalığa yakalanma olasılığınız olabilir.






BU HASTALIKLARDAN NASIL KORUNMALI?


Her zaman sağlıklı partner seçin

Kondomları devamlı ve doğru şekilde kullanın

Cinsel ilişkiden sonra cinsel organları sabunla yıkayın

Cinsel ilişki zamanı spermisitleri kullanın

Kadınlarda adet zamanı cinsel ilişkiye girmeyin. Bu sürecede kadınlar CYBE'ye daha çabuk yakalanabilir.

Cinsel ilişkiden sonra tuvalete gidin. Bu halde sidik cinsel kanala girebilecek mikroorganizmaların oranı aşağı olur.



AiDS

AİDS, insanın bağışıklık sisteminin yetersizliği ile oluşan hastalıktır (HİV)


Dünyada HİV'e yakalanmış 42 milyon insan vardır.


Azerbaycan -Sağlık Bakanlığı'nın verdiyi bilgiye göre Azerbaycan'da


HİV'e bulaşmış kişilerin sayısı 457 kişi olarak belirlenmiştir. Bunların


büyük kısmı damariçi narkotik vasıtaları kullanan kişilerdir.


HİV beyaz kan dokularını parçalar ve neticede insanın bağışıklık sistemini zedeler. HİV kişinin bağışıklık sistemini değiştirebilir. HIV enfeksiyon ve diğer hastalıklara karşı direnci azaltır. HfV virüsü vücutta
neredeyse 2-10 sene ve daha fazla saklanabilir.


AİDS'İN BULAŞMA YOLLARI


• Cinsel ilişki sırasında:


Homoseksüeller arasında (erkeklerde)

Heteroseksüeller arasında


• Bulaşmış kan, şırınga, tıp gereçleri aracılığıyla


• Anneden - çocuğa:


Gebelik


Doğuş


Emzirme zamanı


AİDS AŞAĞIDAKİ YOLLARLA BULAŞMAZ


Yiyecek ve bulaşıklarla
Çamaşır ve nevresim takımlarıyla
Öpüşmekle
Özel hijyenik vasıtaların kullanımı zamanı
Sivrisinek sokması zamanı
Elle selamlaşma, sarılma ve b.

AiDS'in BELİRTİLERİ NELERDİR?

Nedeni belli olmayan kilo kaybı
Nedeni belli olmayan uzunsüreli öksürük
Deri döküntüleri
Yüksek hararet ve gece terlemeleri
Uzun süreli ishal
Lenf bezlerinin şişmesi
Zayıflık ve iştahsizlik

HİV'e YAKALANMIŞ İNSANLARIN TEDAVİSİ

AiDS'in tedavisi yoktur, ama bazı ilaçlar aracılığıyla hastalığın gelişimini aksatabilir ve onu kontrol altına alabiliriz