1838 Baltalimanı Ticaret Antlaşması

[KoJiRo]

1838 Baltalimanı Ticaret Antlaşması

İçte ve dışta bir dizi önemli meselenin içinde boğuşan Osmanlı Devleti en güçlü sömürgeci ülke olan İngiltere ile yapılacak bir ticaret ile hiç olmazsa Mısır Meselesi'nde İngiliz'leri Osmanlı'larla aynı safta tutabilmeyi umuyordu. Nitekim bir İngiliz subayı olan Sir Adolphus Slade bu antlaşmayı Osmanlı Devleti açısından şöyle yorumlamıştı: "...Padişah (II. Mahmut) Devleti Aliyye-İngiltere ticaret muahedesini, bu muahede Mehmet Ali'yi bitirecektir kanaatıyla kabul etmiştir..." Bu ortamda ferdi bir iki çıkış dışında İngiltere'nin Ortadoğu'ya sızmasının nedenlerini ve bunun dayandığı iktisat siyasetinin boyutlarını kavrayacak bir iktisadi bilinçlenme Osmanlı Devlet adamlarında henüz görülmemektedir. Oysa İngiltere, Osmanlı Devleti'nin kendileri için nasıl bir pazar oluşturacağını araştırmak için, daha 1833'de Davit Urguhart'ı gizli bir görevle Türkiye'ye gönderdi. Urguhart 1833'den 1838'e kadar bütün mesaisini bu işe hasretti. Antlaşma 16.08.1838'de II. Mahmut tarafından Balta Limanında imzalanınca, Lord Palmerston bu antlaşmanın İngiltere için "bir şaheser" olduğu ifadesini kullandı.