Kürtçe yemin erkendi

[GooD aNd EvıL]

DTP Güneydoğu'da 9 ilde zafer kazandı. Hakkâri'de yüzde 79, Diyarbakır'da yüzde 64'lere ulaşan oy oranıyla. "Kürt kimliğinin ve haklarının tanınması" vaadiyle sandıktan çıktılar. Peki bundan sonra ne yapacaklar? Kürt sorununun çözümü için esen barış rüzgârını güçlendirecek adımları atabilecekler mi? Yani PKK'yı silah bırakmaya çağıracaklar mı? Yoksa zafer sarhoşluğuyla daha fazla PKK'nın çizgisine mi kayacaklar? Şimdiye kadar yapılan hatalardan herkes ders alıp akan kanı durduracak mı? Bunu önümüzdeki günler gösterecek... Hem geçmişe hem de geleceğe ışık tutmak için 1991 ve 1994'de yaşananları mercek altına aldım. Geçmişten kalan tatsız iki fotoğraf karesi hâlâ zihinlerden silinmedi. İlki 6 Kasım 1991'de Meclis'te yemin töreni sırasında çekildi. Leyla Zana başına PKK bayrağının renklerini taşıyan kırmızı, sarı ve yeşil saç bandıyla Kürtçe yemin ediyordu. İkinci karede ise 2 Mart 1994'de Meclis Şeref Kapısı'nın önünde, bir sivil polis, dokunulmazlığı kaldırılan Şırnak milletvekili merhum Orhan Doğan'ı ensesinden yakalayıp otomobile sokuyordu. Bu iki karenin üzerinden davalar, hapishaneler, şehit cenazeleri ve gözyaşlarıyla dolu toplam 18 yıl daha geçti. Türkiye bugün yeniden kritik bir dönemece geldi. Şimdi herkes yeniden birbirine "Bu kez barışı yakalayabilecek miyiz?" diye soruyor.

* * *
Geldiğimiz kritik dönemeçte, filmi geriye sarıp hem yemin töreni hem de DEP'lilerin dokunulmazlıklarının kaldırıldığı günlerde yaşananları bir kez daha izledim. O günlere ait yüzlerce sayfalık TBMM tutanaklarını okudum. Tutanakları okurken toplam 36 sıcak saati sanki yeniden yaşadım. Başkanlık kürsüsünün önünde oturup saatlerce olayları ve konuşmaları kaydeden stenografların müthiş bir iş yaptıklarını söyleyebilirim. 36 saatin kahramanlarıyla da konuştum. Erdal İnönü'yle ölümünden kısa bir süre önce konuşmuştum. Dosyalarımda tarihe ışık tutacağı günü bekliyordu. Bu dizide, tozlu raflarda kalan 36 sıcak saatin düşündürücü hikâyesini ve şimdiye kadar karanlıkta kalan gizli pazarlıkları okuyacaksınız Türkiye ve dünya tarihine geçen o sıcak saatlerin bedeli herkes için çok ağır oldu. TBMM tarihe "Polis ablukasına alınan Meclis" diye geçti. Kürt kökenli milletvekilleri ise demokratik süreçte yerlerini alamadılar. Ama en ağır bedeli 18 yılını kaybeden Türkiye ödedi. O günkü filmi, bugünün gözlüğüyle yeniden izlemenin, Türk demokrasisinin geleceğine ve uzlaşma kültürünün gelişmesine ışık tutacağına inanıyorum.

Ali Rıza Septioğlu o gün siyah frakın içinde hiç de rahat değildi ama Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki en yaşlı üyeydi ve yeni yasama yılının açılışına başkanlık etmek zorundaydı. O gün Elazığ'lı Septioğlu'nu siyah fraktan daha fazla rahatsız eden başka bir şey daha vardı. Başkanlık kürsüsüne yürürken kendi kendine söyleniyordu: "Ya gösteri yapmaya kalkarlarsa? Ya ortalığı karıştırırlarsa?" Aslında Septioğlu, Meclis'in en renkli isimlerinden biriydi. Babacan tavrıyla yıllardır herkesin sempatisini toplamıştı. Doğulu aksanıyla Türkçe konuşur, herkesle de şakalaşmaya bayılırdı. Salona giren herkesin gözü önce sağ locada oturan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş ve kuvvet komutanlarına çevriliyordu. Oturumu başlatan gonk çaldığında salonu dolduran yüzlerce gazeteci tarihe tanıklık etmenin heyecanı içindeydiler ve ben de o gazeteciler arasındaydım. Başkan Septioğlu, "Jükranlarımı sunarim sayin milletvaakilleri" diyerek giriş konuşmasını kâğıttan okumaya başladı. Ardından yeminini kâğıttan ağır ağır okudu. Sonra da yemin için Adana'dan başlayarak tek tek milletvekillerinin isimleri okunmaya başlandı. O gün ilginçtir, sadece başkan değil, başkanlık kürsüsünde oturan katip üyeler de Kürt kökenliydi...