Atatürk Ve Bozkurt

[Tathar Elanessé]

Atatürk ve bozkurt



Maarif Vekaleti M. Kemal'in direktifiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin
devlet armasını seçmek için 1925'te bir yarışma açmıştı.
Yarışmayı Namık İsmail'in Bozkurt figurlu eseri kazanmıştı.
Ancak eser Bozkurt'un görkemini yansıtmadığı
gerekçesiyle kullanılmamıştı .
Ama Atürütk bozkurtu devletin her
kurum ve kuruluşunda kullanmıştı:
Daha cumhuriyet ilan edililmeden TMBB'nin
1922'de çıkardığı pullarda, 1924'te kurulan
Türkiyat Enstitüsünde ,MTTB'nin ambleminde,
İzcilik-Yavrukurt teşkilatında, 1927'de çıkarılan
kağıt paralarda, ilk yolcu gemimizin adında,
Petrol Ofisinin armasında ( alev figuru İsmet İnönü
taradından daha sonra eklenmiştir,
paraların üzerinde bozkurt ve Atatürk
resimlerinin çıkarıldığı gibi daha sonraki
iktidarlarda Atatürk resimleri tekrar
konmuş fakat bozkurt konulmamıştır.)
Üniverste öğrencilerinin şapkalarında,
Sigara markalarında,
yakın çevresine verdiği soyadlarında
Atatürk bozkurtu hep sembol olarak kullanmıştı.
Atatürk'ün Ankara ulustaki heykeline
bir göz atarsanız oradaki bozkurt
figürlerini görmekte zorlanmazsınız


Atatürk'ün Tunç bozkurt olayı .

Demin yukarıda ilk yolcu gemimiz olan "bozkurt"tan bahsetmiştim hatırlarsınız. Bu gemi 2 Ağustos 1926 gecesi Ege denizinde Fransız Lotus genmisiyle çarpıştı. Çarpışmada Bozkurt gemisi batmış 8 Türk denizciside boğulmuştu. Ertesi gün İstanbula gelen Lotus gemisi kaptanı tutuklandı. Fransız kaptan tedbirsilik ve ölüme sebebiyet vermek suçlarından 80 gün hapse mahkum edildi. Bayrak yasası nedeniyle açık denizlerde işlenen suçlarda sadece bayrak devletinin yargılama yetkisinin olduğunu ileri süren Fransa , Türk mahkemelerinin yetkisizliğini ileri sürünce sorun Lahey sürekli adalet divanına götürüldü. Lahey Adalet Divanında Türkiye Cumhuriyeti'nin dönemin adalet bakanı Mahmut Esat savundu. 7 Eylül 1927'de divan Türkiye'nin hukuka aykırı etmediği kararını verdi. Bu kararla birlikte "Bozkurt gemisinin adı ve Türk Milletinin milli sembolu, hürriyet ve istiklalin timsali olması sebebiyle" Türk heyetine Atatürk'e verilme üzere tunç bozkurt heykeli hediye edildi. Bu davadan dolayı dönemin adalet bakanına soyadı kanunu çıkınca bizzat Mustafa Kermal Atatürk tarafından Bozkurt soyadı verildi. Bozkurt heykeli 1968'e kadar anıtkabirde sergilendi. 1968'de Samsunda Gazi müzesinin açılmasıyla birlikte Atatürk'ün bir çok özel eşyasıyla birlikte bu heykelde Samsuna gönderildi. 1978 yılına kadar burada sergilenen heykel CHP iktidarının baskılarıyla Müzenin deposuna atıldı. (Bu bilgiler içerinde Bozkurt heykelinin veriliş gerekçesinin altını çiziyorum Atatürk bunu kabul etmese hediyeyi kabul etmeyecek karakterde bir insandı.)

Ayrıca Atatürk'ün çalışma masasında çağırma zili olarak kullandığı ikinci bir bozkurt heykeli vardır ki oda halen Samsun müzesindedir.
__________________