Gaz kardeşliği / 30 ocak

[Lac0st3_ForCeS]

Gaz kardeşliği

30 Ocak 2007
Nerdun HACIOĞLU / MOSKOVA
Türkiye’nin doğalgaz alımı yaptığı Rusya ve İran’dan kartelleşme sinyalleri geliyor. İran dini lideri Hamaney, Tahran’ı ziyaret eden Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri İvanov’a, doğalgaz piyasasını kontrol altına alacak OPEC benzeri bir örgüt kurma teklifinde bulundu.

İRAN’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Tahran’ı ziyaret eden üst düzey Rus yetkilisi Güvenlik Konseyi Sekreteri İgor İvanov ile görüşmesinde Moskova’ya dünyada sansasyon yaratacak resmi bir teklifte bulunarak "Gelin doğalgaz alanında gücümüzü birleştirip, petroldeki OPEC benzeri bir örgüt kuralım. Dünya doğalgaz piyasasını kontrolümüze alalım" önerisinde bulundu.

Hamaney’in Rusya’ya yaptığı doğalgaz tekeli kuralım teklifini İRNA ajansına dayanarak aktaran Rusya’daki kaynaklar İran dini liderinin amacının sırf enerjiyle sınırlı kalmadığına da dikkat çektiler.

İran ile Rusya’nın dünya doğalgaz rezervlerinin yüzde 50’sini elinde bulundurduğunu hatırlatan Hamaney şöyle konuştu:

"Biz sadece doğalgaz gibi ekonomik konularda değil, bölgesel ve uluslararası siyasette de birbirimizi tamamlayan iki ülke olabiliriz. İran ile Rusya arasında kurulacak daha sıkı bağlar bizi bölgenin en büyük gücü haline getirir. Birçok etkili ülke bunun gerçekleşmesini istemediğine dikkat çekerek bu yönde ilerlememiz gerektiğine inanıyor."

İran dini liderinin doğalgaz tekeli teklifine Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri İvanov’un nasıl bir yanıt verdiği belirtilmiyor. Ancak Devlet Başkanı Vladimir Putin’in "İlişkilerimiz daha da gelişmeli" temennisini içeren mektubunu Tahran’a ilettiği biliniyor.

MAKSAT NÜKLEERDİ

İgor İvanov’un İran ziyaretinin asıl amacı BM Güvenlik Konseyi tarafından geçtiğimiz yıl 23 Aralık tarihinde kabul edilen ve Şubat ayında yürürlüğe girecek Tahran’a yaptırımlar meselesini görüşmekti. İran’ın atom programını bu tarihe kadar durdurmaması halinde yaptırımlar çalışmaya başlayacak.

Tahran yönetiminin atom programında batının beklediği geri adımı atmak yerine doğalgaz tekeli teklifiyle Rusya’yı daha fazla yanına çekmek istemesi krizin derinleşeceğinin ilk sinyali de oldu.

Dünya piyasalarında enerji kaynaklarındaki yüksek fiyatlar sayesinde ekonomisi bir parça düze çıkan Rusya’da ise İran teklifine "Neden olmasın" sesleri duyulmaya başladı bile.

Türkiye’nin aldığı gazın % 85’i tekele girebilir

İRAN ile Rusya’nın Ali Hamaney’in önerdiği doğalgaz OPEC’ini kurması durumunda Türkiye % 85 bu tekele bağımlı hale gelecek. Türkiye halen en büyük gaz alımlarını yıllık 19 milyar metreküp olarak Rusya’dan gerçekleştiriyor. Rusya’ya enerji bağımlılığımız % 65 civarında. İkinci sırada İran geliyor. Yıllık 6,7 milyar metreküp gaz alımıyla İran’a bağımlılığımız yüzde % 20. Türkiye, geri kalan doğalgaz ihtiyacını 5,8 milyar metre küp olarak Nijerya ve Cezayir’den likit gaz şeklinde sağlamakta. Türkiye gaz tüketimi tablosunda bu iki ülkenin oranı % 15.