Yelelİ Sirtlanlar

[F@sTaLaFisT@]

YELELİ SIRTLAN küçük bir sırtlana benzesede uysal ve zararsız bir hayvandır. Güney Afrika'da ve Somali'ye kadar Doğu Afrika'da ağaçsız ve kumluk ovalarda, fundalık arazide ve kayalık tepelerde yaşar.
Yeleli sırtlan'ın yuvası, yerin altındaki bir oyuktur. Hayvan inini bazen kendi kazarsa da, çoğu zaman bir karmeayiyen tarafından terkedilmiş oyuğa yerleşir. Bazen birkaç yeleli sırtlan'ın aynı inde barındıkları görülür.
Yeleli sırtlan, gündüzlerini yerin altında geçirdiği için, bazen, .sayıca pek bol olduğu yerlerde bile yok olduğuna hükmedilir. Sivri bir burnu, iri ve dik kulakları vardır. Kaba ve uzun tüylü kürkü açık gri veya koyu sarı renkli olup sırtı enine koyu kahverengi şeritlerle süslüdür.
Adından da anlaşıldığı üzere, yeleli sırtlan'm sırtının ortasında uzun tüylerden meydana gelmiş belirli bir yele vardır. Saldırıya uğrayan yeleli sırtlan yelesini havaya diker, bu suretle pısırık tabiatına hiç uymayan heybetli bir görünüş kazanır. Kızdırılınca makat bezlerinden pis kokulu bir sıvı da püskürtür.
Geçimini ne şekilde sağladığı bir hayvanın dişlerinden anlaşılır. Yeleli sırtlan'ın ağzı asıl sırtlanınkine hiç benzemez: Çeneleri kuvvetsiz, dişleri ufaktır. Bu oluş, et yiyen ve hele kemik çiğneyen bir hayvana yaramayacağına göre, yeleli sırtlan böcekçillikle yetinir. Geceleyin ava çıktığı zaman aradığı yiyecek, bol miktarda mideye indirdiği beyaz karıncalardır. Başka böcekler ve iri etoburların avladıkları hayvanların artıkları yeleli sırtlan'ın yiyecek listesini tamamlar.
Yeleli sırtlanlar yavrularım kasımda veya aralıkta bir yeraltı ininde dünyaya getirirler. Bir batında ikiden dörde kadar yavru doğar, aynı inde birden fazla dişinin yavrularıyla barındığı görülür. Yeleli sırtlan arkadaş canlısı olduğundan bazen yarım düzinelik sürülerin geceleyin ava çıktıkları olur. Fakat yeleli sırtlan'm tek başına veya bir arkadaşla avlandığı da çoktur. Bu hayvanın bağrışı sırtlanınkine çok benzer.
Yeleli sırtlan'ı köpeklerle avlamak Güney Afrika'nın en gözde sporlarından biridir. Hayvan pek hızlı koşamadığmdan köpekler ona yetişmekte gecikmezler. Yeleli sırtlan bu durumda canını kurtarmak için hileye baş vurmak zorundadır. Çok kere alçak çalıların arasına bıraktığı izleri gerisin geriye yürümek suretiyle kovalayıcılarmın elinden kurtulur.
Yeleli sırtlan, hayvanat bahçelerinde on üç yaşma kadar yaşayabilmiştir. Bölgesine göre bazı farklılaşmalar gösteren bir tek türü vardır. Bu hayvanın baş ve vücut uzunluğu 60 santimden biraz fazladır, gür kuyruğunu» uzunluğu da 15 santimi bulur. Omuz hizasında boyu ortalama 50 santimdir. Yeleli sırtlanın ön ayaklarının beş parmağı vardır. Yeleli sırtlanlar, ön ayaklan, dört parmaklı sırtlanlarla «Hyaenidae» ailesini meydana getirirler.