TÜylÜ Duvarcilar: ÇÖmlekÇİ KuŞlari

[F@sTaLaFisT@]

AMERİKA TROPİKAL KUŞAKLARI'NIN göze çarpmayan çömlekçi kuşları, bir özellikleri dolayısıyle üzerinde durulmaya değer: Kuşların dünyasında duvarcı olarak, bunların, üstlerine yoktur. Fırına benzetilen yuvaları çamur, çalı çırpı, değnek, yaprak ve bu gibi çeşitli malzemeden yapılır. Yuvanın, genel olarak daire biçiminde bir koridordan geçmek suretiyle ulaşılan bir iç odası vardır. Kapısı yandadır.
Çömlekçi kuşları'nın bazı çeşitleri daha çok evlerin yakınlarına yerleşerek 3-5 kilo ağırlığındaki yuvalarını direklerin, kulübelerin girişlerinin ve alçak ve yassı dalların üzerine yaparlar. Bu kuşlardan biri olan soluk bacaklı çömlekçi kuşu sığırcıktan biraz ufaktır. Sırtı, kanatları, kuyruğu ve göğsü koyu sarı kafası koyu kahverengi, karnı beyazımsıdır. Gözlerinin çevresinde geniş beyaz çizgiler bulunur.
Bu kuşlar insanlar için sevimli ve şen komşulardır. Bir evden görülen çömlekçi kuşu yuvasının yan kapısının daima eve baktığı tesbit edilmiştir. Böylece, kuşların yuvalarına giriş çıkışları kolayca tetkik edilebilir. Bu çetrefil yapıyı tamamlamak çok kere kuşların aylarca aralıklı olarak çalışmalarını gerektirmektedir. Bitkisel liflerden ve çamurdan yapılmış yuva kuruyunca ker*** kadar sertleşir. Dişi çömlekçi kuşu, genellikle otla astarlı olan içteki odacığa, beyaz ve koni biçiminde 3 - 4 yumurta yumurtlar. Erkek kuş kuluçka vazifesini dişisiyle paylaşır. Bu kuşlar kendilerine her yıl, bazen eski yapıların tepesinde olmak üzere, yeni bir yuva yaparlar. «Fucnariidae» ailesini meydana getiren çömlekçi kuşları genel olarak kızılımsı veya tarçın rengindedirler. Yumuşak ve çoğu zaman kare biçimli bir kuyrukları vardır. Bazılarının, yuvalarını evlere yakm yaptıklarını gördük. Daha başkalarının yuvalarına gene evlere yakm meyva bahçelerinde rastlayabilirsiniz. Bazı çömlekçi kuşları da sık ormanların yüzeyinde, ya da orta katlarında, daha başkaları tropikal nehirlerle dağ nehirlerinin kıyılarında barınırlar. Bazıları yüksek dağlardaki mutedil kuşaklarda yerleşirler, bazıları ise çayırlara rağbet ederler.
Güney Amerika'nın kuzeyinde en çok rastlanan çömlekçi kuşu türü, yumuşak tüyleri ve uzun ve yumuşak bir kuyruğu olan öteğen iriliğinde kızılımsı kahverengi bir kuştur (Synallaxis). Bu çömlekçi kuşları genellikle ormanların alt katlarında çift olarak bulunurlar. Alçak dalların veya çalıların üzerine çalı çırpı, tüy ve ottan bina ettikleri hacimli yuvanın içine 3 - 4 açık mavi renkli yumurta yumurtlarlar. Yuva hafif malzemeden yapılmış olmasına rağmen, gene fırın biçimindedir.