Türkiye kime ne ihraç ediyor?

[Tathar Elanessé]

Geçen yıl Türkiye 73 milyar dolarlık ihracat yaptı. Ama bu hiç de zannettiğiniz kadar kolay olmadı. Girişimciler, bu meblağları yakalayabilmek için tavuk ayağı, vişne dalı, kurbağa bacağı, yosun, salyangoz gibi akla gelmeyecek ürünler ihraç ediyor. Türkiye’de bol bol bulunmasına rağmen tüketicisi hemen hiç olmayan bu ürünleri tespit eden ihracatçılar, ticaret için sadece tek bir ölçü kullanıyorlar: Yeter ki yurtdışında para etsin.

Türkiye’den Japonya’ya deniz anası ihracatı yapıldığı ise meğer bir efsaneymiş. Dış Ticaret Müsteşarlığı kayıtlarında herhangi bir ülkeye deniz anası ihracatı yapıldığı gözükmüyor. Ancak bu olmayacak anlamına gelmez. Türkiye’de yaşayan Çinli işadamı Muzi Lee, ton başına 5-6 bin dolar bırakan deniz anasının Türk girişimciler için iyi bir fırsat olduğu görüşünde.

Almanya’ya çekirge

250 BİN EURO’LUK ÇEKİRGE

Serdar Baki bir fuar için gittiği Almanya’da, 6 milyon Avrupalı ailenin evinde ev hayvanı olarak sürüngen beslediğini öğrendi. Bu sürüngenler çekirge ile besleniyordu: "Çekirgelerin 10 tanesinin 4 Euro’dan satıldığını öğrenince gözümde Euro işareti çaktı. Türkiye’ye dönüşümde İzmir, Kemalpaşa’da bir çekirge çiftliği kurdum. Bürokratları ikna etmem zaman aldı gerçi ama şu ana kadar 450 bin lira yatırım yaptım. Avrupa’ya her hafta uçakla 20 bin canlı çekirge yolluyorum. Hedefim yılda 250 bin Euro ciro." Baki, bu iş için Almanya’dan kafesler içinde 20 bin damızlık çöl çekirgesi getirtmiş. Karadenizli girişimcinin yeni hedefi Uzakdoğu pazarı için "sofralık çekirge" üretmek.

İtalya’ya kurbağa

KURBAĞA İŞİ REKORTMEN YAPTI

Osman Kocaman, Balıkesir’de 1922’den beri üç kuşaktır devam eden aile şirketi Kocaman Balıkçılık’taki üretiminin yüzde 90’ını ihraç ediyor. Zaten ürünlerinin birçoğunun Türkiye’de pazarı yok: Kara salyangozu, deniz salyangozu, kurbağa, vb. İtalya ve biraz da Fransa’ya her yıl yüzde 65’i canlı olmak üzere 200-300 ton kurbağa ihraç ediyorlar. Yıllık girdisi 1 milyon dolar. Kurbağa ve diğer hayvanlardaki performansı sayesinde, 2003’te Türkiye dondurulmuş su ürünleri ihracat rekortmeni oldular.

SALYANGOZDAN 50 MİLYON DOLAR GELİYOR

Sagun Group temelleri 41 yıl önce atılan bir aile şirketi. Kara salyangozu, deniz salyangozu, doğadan toplanan yabani mantarlar gibi ürünler ihraç ediyor. Türkiye’nin toplam 5 bin ton olduğu tahmin edilen salyangoz ihracatının 900 tonunu onlar yapıyor. 500’ü kara, 400’ü deniz salyangozu.

Başka bir salyangozcu ise Sinop’tan Sadıklar Dış Ticaret. 2005’te 600 ton ihracat yapmışlar. Firma sahibi Mustafa Sadıklar, protein bakımından zengin olan deniz salyangozunun, başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine ihraç edildiğini söylüyor. Sonuçta salyangozlar sayesinde Türkiye, yılda 50 milyon dolara yakın bir para kazanıyor.

TAVUK AYAĞINA İHRACAT TEŞVİKİ OLUR MU

SMS Gıda’nın kurucuları Selçuk ve Deniz Atalay kardeşlerle ortakları Atik Gürtaş, Uzakdoğu’yla ticaret yapan işadamlarıydı. Bölgeye gezileri sırasında yoğun olarak tavuk bacağı tüketildiğini fark ettiler. Şimdi İzmir menşeli şirket, 10 yıldan fazla bir süredir Çin’e tavuk ayağı ihraç ediyor. Gelir seviyesi düşük Çinlilerin soya yağında kızartıp yediği ayaklardan yılda 10 milyon dolar gelir elde ediyorlar. Firmasının ete verilen ihracat teşvikinden yararlanmak istemesi de tartışmalara neden oldu. Tarım Bakanlığı’nın "tavuk ayağı et teşvik kapsamına girer" demesine rağmen Dış Ticaret Müsteşarlığı "tavuk ayağı et mi, sakatat mı" sorusuna yanıt bulamadı. Sonunda cüzi bir teşvik aldı.

VİŞNE DALINI BOMBA MALZEMESİ SANDILAR

Kozmetikte kullanılmak üzere kiraz ve vişne sapı ihracatı artık ilginç bile değil. Afyon’un Sultandağı Bölgesi ise vişnenin dallarını ihraç ediyor. Budama sonrasında atılan bu dallar çiçekçilikte kullanılmak üzere başta Almanya’ya yollanıyor. Genç ziraat mühendisi Halis İpek (27) bölgede vişne, kayısı ve şeftali üretimi yapan 600 çiftçiden, budama sonrasında kalan dalları topladı. Geçen yıl ilk defa 4 TIR dolusu budama artığı ihraç edildi. Bürokratik gecikmelerden dolayı ilk yıl zarar etmiş. Çünkü gönderdiği malı bomba malzemesi mi diye incelemişler ve malın çürümesine sebep olmuşlar. Ülkenin bu üründen toplam döviz girdisi 1 milyon Euro.

12 ÇEŞİT YOSUN SATIYORLAR

Tony De Laender (63) adında bir Belçikalı girişimci Türkiye ile 25 yıl iş yaptıktan sonra Manisa’da kendi tesisini kurmaya karar verdi. Sart kasabasında kurduğu Anatolia Süs Ürünleri Şirketi, Avrupa ve Amerika başta olmak üzere Kore, Suudi Arabistan gibi 25 ülkeye dekorasyonda kullanılan yosun, kozalak, kavak kabuğu gibi ürünler ihraç ediyor. Firmanın kataloğunda 12 ayrı çeşit yosun var. Geçtiğimiz yıl 750 tonluk yosun ihracatından 1 milyon Euro gelir elde ettiler.

KİM, NİYE ALIYOR?

MEŞE PALAMUDU: Gıda ürünlerine katkı maddesi olarak Almanya ve İsviçre’den talep görüyor.

KEÇİBOYNUZU: Petrol aramadan kibritçiliğe kadar 17 sanayi dalında kullanılıyor. İngiltere, İtalya, İspanya ve Almanya’ya satılıyor.

KURTLU MEYVE: Değerlendirilmeyen tarım ürünleri, ekolojik tarımda gübre olarak kullanılıyor. Avrupa’dan büyük talep var.

MEYAN KÖKÜ: Doğal tedavi yöntemlerinde kullanılıyor. Almanya, Amerika, Fransa, İtalya ve İspanya’ya son yıllarda çok gidiyor.

MEYVE KABUĞU: İlaç ve reçel sanayiinde kullanılıyor. En pahalısı, kilosu 1.7 YTL olan limon kabuğu.


Savaş ÖZBEY/ HÜRRİYET

[CaKaLBoT]

paylasım ıcın saol

tşk kanka emeğine sağlık