Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Mendirek Mezarlığı

- C.Baudelaire anısına…

yüreğin mendireği küskün
suya kapılıyor taşlar
içime alıyorum dalgaları
soğuk ve acımasızlar

deniz üşütüyorum bağrımda

işgaldesiniz kıyılarım ey!
Albatros* hükmündeki ruhun
kaptansız fırtınasında
direkler paramparça

ufkumda bir mendirek yıkılıyor

ölümle dinermiş acılar
varsın kadere kalsın yazmak
susacağım artık!
dimdik duracağım ağulu yürek intiharımda

pullarda ağıt seğirten son masum balığa
gümüşi bir iz bırakmaya gidiyorum
ölü mendirekten fermanlı
meleklerin yittiği azgın sulara

mendirek mezarlığına!



(*) Baudelaire’in 'Albatros' şiirinde, albatros şairi simgeler. Çağrışımlarla şiirini oluşturur. Kendini sürgünde gibi hisseder. Hep başka bir yerin özlemi ve arayışı içindedir. Çocukluğundan beri yalnızlık duygusu yakasını bırakmamış ve yazgısı olmuş, herkesten farklı olduğunu duyumsamıştır. 'Herkesin tersine ve herkese karşı vardım kendi varlığımın bilincine'. Her zaman kendi özelliğini ve varlığını aramış ve kendi içine dalmıştır. Kendisini gereksiz biri olarak gördüğünden sık sık intiharı düşünmüştür…(Kaynak: Hürriyetim: 11 Haziran 2001)

(22 Şubat 2004)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Merhaba Can! ....*

gül dalında
dilara bir sevda anlatırdı
sussa hüzündü kalbe
konuşsa dili dolaşır
lakin
muzır ve dilbazdı

İspanyol dilberine yazılırdı şiirler
aydınlık yüzde lal olurken akrepler
yakışırdı acı ona

bilmezdiniz

çalımlı kulislerinde yaşam tiyatrosunun
görmezden gelerek uluyan çakallarla tiranları
sadakor ipeklere sarardı ruhunu
sessizce inerdi sulusepken kar
ölümden fışkıran bir sağanakta
durmaksızın içine ağlardı

sararmış sayfalarda buluştuk geçenlerde
uzak bir diyardan uçuşan dizelerde
başında komik kalpağıyla gülümserken içten
sahnede yine dipdiri
cam kırıklarında dostluğun
alabildiğine yalnızdı

dedim:
“merhaba”

bir temmuz güneşi kadar aydınlık
dedi
“merhaba can! ...”



(*) 23 Temmuz 2000 tarihinde kaybettiğimiz rahmetli dostumuz Cenk Koray’ın anısına…Erken oldu ama öyle geldi içimden….

(31 Mayıs 2004)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Merhaba Gece!

akışına bırakmalı geceyi
akarına
aşkı yazmalı
yeşertmeli dünyayı
girmeli yepyeni bir aleme
arınmalı düşünce
yola koyulmalı basitten mücerrete

talana verirsem kendimi
ölmeliyim
aşkı akışına bırakmak
sevdayı geceye
işte o zaman anlamlı yaşamak!

ayak izlerime imler serdim
varsın okumasınlar
yazılsın yeter!
acı bir yolculuktur gece
geleceğe dair öyküler inleyen
kendi düşüncesinden

dostum dolunay olsun
ay ışığı
yıldızlar
gök karanlıkmış ne gam!
severim demini tutmuş akşamları
gecenin “merhaba” sıdırlar

koyu düşler vardiyasında durulur beyin
tenha bir yolculuk başlar basitten mücerrete

merhaba gece!


(01 Temmuz 2003)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Merkezkaç Kuvvet Arttıkça - Düz Yazı

Bugün biraz şiir hakkında konuşalım istedim.

Şiirin amacı, ritmi, müziği, biçimi, üslubu, vuruculuğu, şairin iç sesiyle örtüşmesi, vs. değil de, şiirle şairin buluşması gibi; tartışmaya fazlasıyla müsait bir konuyu gündeme getirmek niyetindeyim.

Bir defasında - karar vermişsem eğer - her ne koşulda olursa olsun yazabileceğimi söylemiştim. Kafa karıştıran ve oldukça abartılıymış gibi algılanan bir deyişti bu. Dışarıdan bakıldığında, yalnızca bir büyüksünme gibi görünmüyor; aynı zamanda şiirin sadece esin kaynağından doğduğunu ve onunla motive olduğunu düşünen şairlere de ters düşüyordu. Savlarındaki haklılık payı büyüktü elbette. Bense konuya farklı bakıyor ama şiirin yalnızca dille dans etme becerisi, bilgi ve birikimle yazılacağı gibi budalaca bir iddiada da bulunmuyordum tabii ki…

Söylemek istediğim şuydu aslında:

Kişisel görüşüme göre, 'şair' şiirin öznesi olmamalı; zaman zaman kendi üzerine de basarak, farklı bir “öz”e sıçramayı bilmeli; yani nesnelleşmeli…Şiir; yazarı daima merkeze, kendisine doğru çekiyordu. O halde buna karşı bir kuvvet geliştirmek lazımdı. “Merkezkaç kuvvet” diyorlar buna....

“Merkezkaç kuvvet” güçlendiği oranda ise, önce 'şiir'; sonra 'şair' çıkar ortaya. Şair her zaman başrolde olursa eğer, şiirin yok olma tehlikesi belirir. Halbuki şairin, şahsına dair fevkalade öznel bir duygu veya durumu bile tüm evrene aitmiş gibi ifade etme; diğer bir deyişle “evrenselleştirme” mecburiyeti vardır. Aksi halde şiir, şairin kendisiyle biteviye sürdürdüğü bir monolog veya kişisel mesajların sergilendiği bir panoya dönüşür. Ve hatta bu ikinci durumda, şiir “öz”ünden büyük ödünler vererek adeta günceleşir veya mektuplaşır....Sosyal içerikli toplumsal şiirler yazarken bu çıkmazdan kurtuluşun çok daha kolay olduğunu düşünüyorum. Oysa lirik bir anlatımla dile getirilen, özellikle aşk şiirleri, şairin sürekli meydan okumak ve aşmak zorunda olduğu tuzaklarla doludur. O halde hepimiz içimizde gizlediğimiz, zaaflarla donanmış ve fevkalade duyarlı insanı; diğer bir deyişle, 'şair'i bir nebze olsun unutup, yazma sorumluluğunun bir gereği olarak gerçek şiiri ortaya çıkartmak zorundayız!

En azından ben bu yolda küçümsenmeyecek bir çaba sarf ettiğimi biliyor ve “evrenselliğin izdüşümlerini belgelemek, kendimi belgelemekten çok daha önemlidir” diye düşünüyorum. “Ben”i tamamen yok etmek mümkün olmadığına göre – üstelik bu şart da değil – “ben”den uzağa düşmek için “merkezkaç kuvvet”in gücünü artırmaya gayret ediyorum.

Kendimden uzaklaştıkça, gerçek şiire yaklaşacağım gibi bir hayalim var. Ancak, şu evreye kadar onu bulduğum kanaatinde değilim. Bulduğum kadarını gereksiz ayrıntılardan arındırma sürecinde ise, henüz bir arpa boyu yol dahi aldığıma inanmıyorum. Bunun için şiirlerimde sık sık ustalardan söz ediyor, çok ama çok okuyor ve aralıksız çalışıyorum. Sırf bu nedenledir ki, en kalabalık ortamlar da dahil olmak üzere, kendimi her koşulda yazmaya mecbur hissediyor ve yazıyorum.

Bana göre, başka yolu da yok bunun…Ve bu yolda düşe kalka yürürken, içimdeki 'şair'i – şiirden çok düz yazı ürettiğime inandığım için, aslında “yazar” demem lazımdı – denetim altına almaya son derece kararlıyım!

Gün gelecek ve o şairi, şiirimle ben yöneteceğim!

“Şairi unut, şiiri bul...” demişti bir düşünür.

O halde önce şiir, sonra ben!

…..

Not: Metinde genellemeler var gibi görünüyorsa da, burada ifade edilenler bütünüyle benim kişisel kanaat ve görüşlerim olup şahsi sorumluluğumdadır. Herkes dilediği gibi düşünüp yazmakta özgürdür. Bu arada, “merkezkaç kuvvet” tanımlamasının – tırnak içinde yazılmış olmasına rağmen - bana ait olmadığını tekrar belirtmek isterim…

(2 Mart 2004) - 'Gençler İçin Denemeler' dosyasından...

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

MERKÜR* (Dünya Kadınlar Günü İçin)

doğduğum saat
Merkür düştü üzerime
en yakın olandı güneşe
çehresi
gündüz ile gece

gündüz emer
gece emzirirdi
alev çalar ışıktan
karanlığa eklerdi

güneşin yüzünde
dellenirdi aynası
rüştünü suya ispat eden Merkür’ün
gecesi vardı
nehri
gece de akardı

bir de dik başı!
haklarının peşinde koşan
kadın gibi!

adı: Merkür
adı:ikizler
adı:ben

………..


“Dünya Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından 16 Aralık 1977 tarihinde kabul edilmiştir. 8 Mart tarihi ise New York’lu ilk kadın işçilerin, uzun çalışma saatlerini, düşük ücret ve kötü çalışma koşullarını protesto için yaptıkları grev hareketini onurlandırmak üzere sonradan onaylanmıştır…..

2004 yılında ülkemiz kadınının tablosu:
- Kadınlar… töre cinayetlerine kurban gidiyor.
- Aile içi şiddeti önleyecek yasalar yetersiz kalıyor.
- 35 milyon kadın için 8 sığınma evi bulunuyor
- Kız çocukların okutulması için hala ailelerin ikna edilmesine ilişkin kampanyalar sürüyor.
- Nüfusun %52’si siyasal platformda adil temsil edilemiyor. Parlamentoda %4, yerel yönetimlerde %1 oranında kadın temsilci bulunuyor….” (Dünya sıralamasında 111.)
(Kaynak: A.Füsun Gönül – Odtü’lüler Bülteni, Sayı 128)


(*) Bir İkizler kadını olarak, tüm hemcinslerimi duyarlılığa davet ediyor; “Dünya Kadınlar Günü”nü KUTLAMIYOR, onlara yalnızca görevlerini hatırlatıyorum….
Herkesin kapısına, sevgiyle bir karanfil bıraktım. İsteyene gül! ...İşte böyle dostlar. Böyle biline )))))


(8 MART 2004)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Mesela

duygu ne yapardı şiirler olmasa
ehram taşından farksız olurdu dizeler
yerini şiirde bulmadan evvel

bunca yükün altında ezilirdik mutlaka
hece gözünü ısırırdı harfin
yük yorgunu olurduk ağır taşımaktan

zaman aşımına uğrarken hızla
bir boyuttan
başka bir boyuta yolculukta
düşünüyorum
:
şiirler yok olsa
nereye sığınırdı duygu
bu yol nasıl çekilirdi ustalar olmasa

yani diyorum ki
mesela!


(12 Şubat 2004)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Mevsim Körlüğü

yürek atlıları seferberliğinde mevsim körü olmaktayım
anarşist kalbim bir angaryadır terkimde

nicedir pası çözülüyor dilin
muhacir şiirlerden taşındım bak!
geçmişten yadigar yaşlı bir söğüt dağlıyor tenimi
tımar ediliyor ilkel bütün duygular
mezada çıkartıyor vahşet balçık günlerimi

silkeliyorum bedeni doğanın kırbacıyla
tanıklık ediyor infilaka kış temrinleri
evimin eşiği bir kez daha kırklanıyor
sandık odasından sızan doğadan başka
her buyruğa isyankar
lavanta kokusu kadar keskin ve tatlı bir uyanışa

sınırsız kefaletini izliyorum an’ın

yiğit bir mevsim uyanırken ufukta
istiap haddini aşmış kalbimle
saten çarşafına sığınıyoruz imgenin
cephane arayan eşkıyaca ürkek / duygu hakimiyetinde
dil yangınlarına banıyoruz el değmemiş bakir sütünü şiirin

perçinleri parçalıyor çatlak dudaklar

bahardı ana toprağımız bizim
en iyi sen bilirsin mevsim körlüğünü
ışığa vurgun asi kalbim ey!
en iyi sen

nisan’lar unutmaz hatırlar


(4 Nisan 2005)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Mevsim Yediveren Zamanı

bir dost eli uzandı karalar bağlamış yüreğime
sıcak bir bahar yelinden deli
dili sanki gönül diliydi

esiyordu yıkıntı enkazına doğru
renkler koyup dünyama durmaksızın
varoluşu kanıtlayarak sevgide
sıcacık
“can” bir nefes gibiydi

çalılara takıldı her bir parem
“candost” toparladı parçaları
nasıl küs kalınır hayata şimdi!

boş kavgalarda
kan yitirirken ben
sözüm “acı”dan anlam süzenlere
göveriyor gülüm bugün
bir fidan yeşeriyor yüreğimde

aldım selamını sızılar içinden
verdim selamımı hoş bir iklimden
“hoş geldin” güller mekanına ey!

mevsim “yediveren” zamanı!


(25 Ağustos 2003)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Meydan Okuyucu

“meydan okuyucu” derdi birisi

bilirdi:
tüm meydanları okurdu bu kırk dilli
dünya yürekli

düşünceden söz üretmekse
asıl marifeti

anlatan kim
anlatılan ne
anlayan hani
çözmeye güç yeter mi?

'geçmişi avuçlamak geleceği yakalamak' derdi
hayallere tutunan bin gecelik masallardan biriydi
anlamaya kırk fırın ekmek yetmez
oyun teorisini neden keşfedemedi
matematiği severdi
ve renklere can vermeyi
ah bir de zenci ve dansçı olabilseydi!

ölüm diledi karlar düşmeden
bahardayken henüz yürek
camdan kuleler inşa ederek n-boyutta uçmayı yeğler
Nijinsky ile dans etmeyi özlerdi

gerçek mi hayal mi
akıllı mı deli miydi
kim bilebilir!
öylesine biri işte
meydan okuyucunun tekiydi

onun adı “challenger”
zenci bir dansçı olmayı düşlüyor halen...


(25 Mayıs 2003)

Naime Erlaçin

[GooD aNd EvıL]

Mezar

külleniyor köz zamanın beleğinde
ateşi yitiriyor yolcular
şiirin cansız renginde soluyor ayna
sahi!
yangınlar nerede

gonca küskün
ruh saçaklarında donuyor kan
beli kırılıyor sözün
düello vahşetinde ter atıyor kuş ötüşleri

neden kaybetti yağmuru insan
neden karardı gök
uzanırdı eller eskiden helaline nikahlanırcasına
sevda gülümserdi çerçeveden

kavuruyor şimdi hüznün gülleri
acı diziliyor tenimin tespihine
söyleyin mevsim mi değişiyor
ki davulun tedirgin ataklarında eskiyor ondalıklar
gece midir böyle üstümüze inen
derin bu yarık
bunca ayrılık sözün hamurunda

kesiyorum dilimi!

bırakın ölsün şair
elbet biri bir mezar kazar alacakaranlıkta


(17 Ekim 2004)

Naime Erlaçin