Gürbüz Öztürk

[GooD aNd EvıL]

Küle bulanmış ekmekler



Rumeliden bir ses geldi
ruhumu okşayan rüzgârlar gibi.
türküleri,
oyun havaları,
ve çingeneleri;
Rumeli oğluyum ben
nasıl doğulum
nasıl akdenizlim
egelim ve karadenizlim varsa....
aynen öyleyim;
ve onlar gibiyim.
çocukluğumun fırınlarını
hatırladım; çınar ağaçlarının
altındaki.
çilekeş ve yorgun anam
somunlar yapardı bize
ve biz odun külüne bulanmış
haliyle yerdik onları
ve büyük olasılıkla
ülkemdeki yaşıtlarımda
çocukluk dönemlerinde
analarının küle bulanmış
somunlarını yerlerdi.
yani biz;
bir ananın çocuğu
bir toprağın oğlu
uzaklıklara rağmen
uzaklıkların farkı yaratamadığı
bir çoğrafyanın çocuklarıydık.
merhametimizin ve insanlığımızın,
ve adamlığımızın
ve kadir- kıymet bilişimizin
sebebi hep aynıydı;
sebep;
küle bulanmış ekmeklerdi.
insancıllığın kokusu,
evrensel insan hakları
beyannamesinin hazır kalıpları
hep hilesiz yapılan
bu alınteri yüklü ekmeklerle
büyüyen çocukların
genetik yapılarında yüklüydü
adaletin türk soyunda
tecellisi bu küçük ayrıntılarda
gizliydi.

[GooD aNd EvıL]

Mevcudiyet; hepsi o! ! !



Ne muzaffer olsaydı da adı
farketmezdi,
ne de Kemal.
Ne kazanmanın tadını yaşayabilecekti,
ne de olgunluğun;
ne olduğunu bilebilecekti.
Onu durmadan törpüleyen
iyi ve sağlıklı olan neyi varsa
talaş gibi döküveren
bir hayatı vardı.
Ve yalan değildi
bütün bunlar,emin olabilirdiniz.
Adı Nazımda olsa
şiir yazamazdı,
Picasso olsa resim yapamazdı.
Taş yontamazdı
heykeltıraş da olamazdı.
Üstelik her acı çeken
sanat yapacak değildi ya! ! !
Sırtına kazınmıştı ve dövmelenmişti
ve de adeta çöreklenmişti
bir daha çıkmamacasına da çekiçlenmişti
kaderi ve; bakır gibi ezilmişti ciğerleri.
Ömrü boyunca hep kötü müzik dinleyecek
onunla efkarlanacaktı.
Köpek öldüren şarabıyla da zıkkımlanacaktı.
Ve bir yudum şarabı da
nasibinden sayacaktı.
Onun yazgısı binlerce yazgıdan
sadece biriydi.
Birde adammış gibi sevdalanacaktı,
adammış gibi yüreği yanacaktı.
Oysa mahallesinin delikanlı kızları da
onu satıvereceklerdi bir kalemde;
Bakımlı dedikleri
zengin çiplerine iki dakikada.
Türk filmlerine benzemediğini
anlayacaktı belki hayatın.
Hiç kimse gelip gözünden dökülen
yaşları silmeyecekti,
hele öyle bir sevgili zaten olmayacaktı.
Araç mezat satacaktı ömrünü
parası olan züppelere.
Aklar düşecekti saçlarına
ve bedeni
zavallı bedeni hergün
biraz daha bitecek,
ve onu taşıyan omurgası çökecekti.
O ise kendisine zengin gelen
hayallerin yamaçına bile yaklaşamayacaktı.
Ömrünün asıl amaçının
sadece bir mevcudiyetten ibaret olduğunu
anlayamadan,
çekip gidecekti bu hayattan.

[GooD aNd EvıL]

Müze yüzlü sevecen insanlar



ressam olmayı ne zaman ister adam
......................
ve insanın kolu kanadı ne zaman kırılır
......................
ve insan ne zaman,ne kadar üzülür
......................
ve insan ne zaman,donakalır,dili tutulur
.....................
zamanın yıpratıcılığı
ve insanın nice göçler sonucunda
meydana gelen boşluklar,bakımsızlıklar
sonra rüzgarın hoyratlığı
ve yalnız yapayalnız kalmış,derbeder olmuş
kadersiz ker*** ev.
.......................
eskiden ders çalıştığım petek gözlü pencerenin
arkasından; korkarak-ürpererek ve kahrolarak baktım.
bir yaşamdan artakalan korkunç manzaraya.
artık;
kollarına tansiyon aletiyle
bakmanın gerekmediği bu viraneye.
ressam olmak gerekliydi
kazımalıydı bu yağlı boyanın yarattığı imgeleri
kim yaptıysa becerememiş deyip
bir bilen edasıyla, yoketmeliydi;
bu yokoluş imgesini,vurgusunu.
kiremitleri kırılmış,kimisi çalınmış
gözlüklerinin arkasında göz kalmamış
omurgası eğrilmiş, kendisini taşıyamaz olmuş.
...................................
rüzgar hoyratça
yaramaz bir çocuk gibi
girip-çıkıyor delik deşik olmuş bedenine
yaşanmış hatıraların sırtında bir topaç gibi
oyuk-oyuk ediyor,canına okuyor onların.
ve umurunda olmadan
bir ker***in bedeninden ayırıyor
bir saman parçasını
zengin sarısı bedeniyle uçuşuyor
bilinmedik yerlere isteksizce.
ah diyorum ah
yine çıksa nuriye teyze
zamanın esaretinden kurtulup ortaya,
yine sarmısaklı-yoğurtlu yufkayı bize verse
sönük ve bitkin gözleriyle,kemikli elleriyle
ve de yüzündeki bitkin haliyle,
insancıllığıyla,dedikodusuzluğuyla
farkında olmadan
insan olmanın gereklerini sergileyen
müze yüzüyle! ...yorgun sesiyle
'hadi yiyin bakalım *** kuruları'deseydi.
ve sonra ağzından hiç düşürmediği cıgarasıyla
çeltikçi ustası ahmet amca açsaydı kapıyı
üzerinden hiç çıkarmadığı paltosu
ve kirli sakallarıyla bize seslenseydi;
'o yufkayı yiyinde şu parayla
bana ispirto alıverin çocuklar'deyip.
gıcırdayan kapıyı tekrar üzerimize kapasaydı.
ve biz düşünseydik yine
ispirtonun nasıl olupta
ciğerlerini yakmadığını bu adamın
.....................
anam söğüt ağaçının altındaki fırında
yaptığı sıcak ekmeklerden
nuriye teyzeye yine verseydi.
ve nuriye teyze anama:
'kızım rabia birazda tuz-biber var mı?
susamlı olanından' deseydi.
ve mis gibi susamlı tuz-biberin kokusu
kaplasaydı her yanı.
anam sorsaydı yine:
'nuriye teyze,ahmet amca gidecek mi
yine gönene çeltiğe? '
ve nuriye teyze yine kızarak cevap verseydi:
'sıçtığımın çavuşu,körolası herif
romatizmadan geberecek
mara rabia kızım,
ama alışmış bir kere
alışmış kudurmuştan beterdir,
gideyi,gideyi boşa
elde yok,avuçta yok
ölümü bulacak benim bu evde,
mara kızım,gidinin gavuru,
gidecek herhalde yine'deseydi.
.......................
petek gözlü pencerenin arkasından baktım
korkarak,ürpererek ve kahrolarak
......................
kalakaldım;
kurşun yemiş bir insan gibi donakaldım.
gözlerim donakaldı,
gözlerim çivilendi,bulunmaz hint kumaşı
karakterlerle yüklü geçmiş zamana.
artık anladım, anlamı yoktu ve boşunaydı;
hiçbir romancının ruh üfleyemeyeceği
vücuda getiremeyeceği karakterleri;
şimdiki zamanda aramanın! ...
.......................
yüzlerinin her kıvrımına
insan olmanın gerekleri yüklenmiş
bu insanlar,
müze yüzlü bu insanlar
benim düşünce dünyama sunulmuş
hediyelerdi sanki! ...

[GooD aNd EvıL]

Narin eşkiyalar



düşümdeki sevgili gibisin
canın istediğin zaman
geliyorsun
aktif gönüllü zamane kızı
yüzyıllardan beri aynısınız
her biriniz
acıyı üretmede birer ordinalyus
şirinde de öyle
aslı da öyle
ben kendimi bildim bileli
hep öyle
çoban osmanın
vefasızlığınıza kurban gidişide
öyle
altınızdaki atı
hunharca kullanan
onu çatlatırcasına koşturan
bitişi olmayan
adına yarış bile denemeyecek
bir hadisede
surdibi et kesicilerinin
yüzünü güldüren
narin eşkiyalar
.............

[GooD aNd EvıL]

Nasılda teskin olurum



Ne zamandan beri düşünürümde
şu mevcut alfabetik yapının
çizdiği sınırlar içerisinde seni
nasıl anlatabilirim;
en yalın biçimde nasıl ifade edebilirim.
Dünyanın en zor işi be!
Saçına düşmüş akların,
yüzüne vurmuş hüzün dalgalarının,
merhametindeki sınırsızlığın
anlatımını nasıl yapabilirim.
Ve gözlerindeki evlat ışıltısını
hiç yapmacık olmayan
evrensel evlat sevgini
nasıl anlatabilirim.
Bana mı düşmüş bu derim de
kahrolurum,
kahroldukça yanarım.
Sırtımdadır çocukluk zamanlarımdan kalma
şefkât dokunuşların;
hâlâ daha dün gibi hissederim
ve onlar ki en çok üşüdüğüm
zamanlarda,
ve en çok ağladığım zamanlarda
aklıma gelir nasılda teskin olurum.
Seni düşününce
sen aklıma düşünce anacığım
inan bana göç imkânı kalmıyor.
İsyan bulutları içerisinde
derbeder bir halde
tam kendimi yakayım diyorumda,
dediğime diyeceğime
pişman ediyorsun.
Yüzünde nasıl bırakırım
bir dramatik senaryonun izlerini.
Ve sisli bir gecenin
sabaha yakın bir vaktinde
elâlem derin uykulardayken
ben seni derin acılara
nasıl sevkederim;
bir köy çeşmesinin dibinde.
İki elin yapışırda kefenime
bırakmazsın bilirim,
öbür tarafa mahsus biletimi
yakar;
günahlarıma ilişkin
bir hesap kapamadır bu desemde,
böyle bir mizanı tanımaz geçersin.
Bu yüzden varlığın
sanki varlığımın teminatı,
senin hatırına yaşamak,
sen varolduğun müddetçe varolmak,
sanki evlat olmanın gereğidir.
Bana yakışmaz seni acılara bırakmak;
iyi misin dediğinde,
iyi olmasamda,
vücudum ve ruhum
derin ıstıraplar içinde de olsa,
emin ol vereceğim cevap
hep aynı olacaktır.
'İyiyim anacığım,iyiyim ben'
diyeceğim hep.
Yemin ederim ki;
sana evlat acısını yaşatmak
benim hesapsız ve ayarsız
insiyatif duygumdan kaynaklanmayacak;
ta ki yaradanın
bana tahsis ettiği nefes sayısı
bitene kadar.
Velhasıl ben sana
kendi olasılıklarım dahilinde
ne ebedi bir acı
ne de gündelik bir acı yaşatamam.
Yaşadığımız müddetçe
ancak önünde eğilir
ve ellerinden öperim.
................
Sırtımdadır çocukluk zamanlarımdan kalma
şefkât dokunuşların,
hâlâ daha dün gibi hissederim,
ve onlar ki en çok üşüdüğüm
zamanlarda,
ve en çok ağladığım zamanlarda
aklıma gelir nasılda teskin olurum.
.................
Rüzgârlar senin kokunu bana getirir
nasılda teskin olurum.

[GooD aNd EvıL]

Olasılıklara kan doğramışım



ben çaresizim
şu anda hiçbirşeyi
anlatma derdinde değilim
anlatamayacağımı bildiğim için
bu tasaya
böyle bir kaygıya yol vermişim
böyle bir şeyi anlatabilme
olasılığına kan doğramışım
senin gözlerindeki
düpedüz samimiyetin ağababasıdır
sevmelerin kıralıdır
şefkatin anayasasıdır
ben bunu anlatamam
gözlerindeki okyanusları
insanoğluna sunamam
ben daha henüz bu kadar büyümedim
senin şaheserliğini ulaşılmazlığını
anlatacak olgunlukta değilim
beni affet ben seni
bugünkü dünyaya tercüme edecek
yeterlikte değilim
tercümede yetersizim
bu yüzden ben seninle ilgili
bütün olasılıklara kan doğramışım

[GooD aNd EvıL]

Olmasınlarda



Bir kuşun kanadına
koymuşum ömrümü
kuş pencerenin kenarında
ürkek
titrek
pır-pır
endişeli
gitmemeye çalışarak
tutunmaya çalışarak
düz mermere
ve üşüyerekte
aynı zamanda
bir sırat vaktinde duruyor
yani.
ahşap penceredeki kurtçuk
umurunda değil
Tek derdim
Hane halkı
Olayın farkındalığında olsun
olsunda
onu üstelemeden
ve de bilmeden
gitmesine neden olmasınlar
....................
Olmasınlarda
....................

[GooD aNd EvıL]

Otoritelerin eğitim müfredatları



bize öyle öğretildi
onlara da öyle öğretilmiştir
muhakkak.
ne kadar merhametli
ve asilmişiz; onu öğrendik.
onlarda merhametli
ve asil olduklarını öğrendiler
muhakkak.
ortada nâmerd kalmadı hiç.
savaş meydanlarında mazlumu
ezmediğimiz söylendi,
onlarada haçlı seferlerini yaparken
ezmedikleri söylenmiştir muhakkak.
ne kadar puşt bir dünyada
maksatlı öğrenme yanılsamalarının
yapıldığını gördüm.
onlarda görmüşlerdir muhakkak.
bu ezilenler ve mazlumlarda
nereden türedi böyle.
ben böyle düşünürken
onlarda öyle düşünmüşlerdir
muhakkak.
ben düşünçede tam yol ayrımına
girecekken,
ve büyük olasılıkla onlarda
girecekken
....................
başıma vurdular balyozu
büyük olasılıkla onlarında.
sürüden ayrılanı kurt yermiş bizde
öyle dediler,
onlarda böyle bir söz varmıdır bilmem ama
buna benzer birşey demişlerdir
muhakkak.
.....................
durup düşünürken
ve onlarda düşünürlerken
aklın yolu
çakışıyordu bir düzlemde.
ve hep bir ağızdan bağırdık
anlamadığımızı
ve anlamadığımızı söylemek için
hep beraber:
'ezmenin ve ezilmişliğin
mertliğin ve namertliğin
asil olmanın ve olmamanın
yoksulluğun ve fakirliğin
milliyeti yoktur'diye.
.................
dünyadaki otoritelerin
eğitim müfredatları
ne kadarda fabrikasyondu
koli koli hazır mamuller
zehirliyordu çocukları.

[GooD aNd EvıL]

Paylaşımzede



Aaah ah! ...
nasıl hasretim sana
'paylaşım duygusu'
nasıl bir fazilet
nasıl bir olgunluksun
ekmek gibisin
su gibisin
senin yokluğunda nereye
dokunsam yanıyor,
parmak uçlarımla
yıkıyorum gökdelenleri;
boşalttığım yüksek voltajlı
akımlarla.
senin yokluğunu taşıyamıyorum
omuzlarımda,
birikiyorsun tonlarca.
ve zaman ilerledikçe
ağırlaşıyorsun
anlatamamakların,yazamamakların
derdini dökememeklerin,
yükleri dağıtamamakların
oluşturduğu enkazın altında
bir paylaşımzede olarak kalıyorum
ve cılız sesimle
'sesimi duyan var mı'
diyorum.

[GooD aNd EvıL]

Rantiye düşü olmayan çabalar



yazmalıyım diyorum,
biraz; şair kendinibeğenmişliği yapıp
bencilce davranarak,
en güzelini ben yazmalıyım diyorum.
şair bencilliği şartmıdır,
en güzel söylem diline
sahip olabilmek için,
bilmiyorum ama;
bildiğim tek şey şairin
bencilliğide temizdir,
cıvıl cıvıl çocuk çoşkusudur,
içeriğinde karşı tarafı
karalama yoktur.
sadece en güzeli bulmak
ve meydana getirebilmek
ve ortaya koyabilmek çabasıdır.
bu çaba başka çabadır;
başkalarının itinayla uyguladığı
el yordamı maharet yüklü,
ve sonunda rantiye düşü yatan
çabalar değildir elbet bunlar.
sardunya çiçekleriyle konuşmak,
kuşların kanatlarına beceri yükleyip
postacı kılığına sokmak,
bir köpeğin nasılda şımardığını,
kuyruk salladığını anlatabilmek.
tarlalarda çalışan kadınlarımızın
omurga ağrılarını,
ve delikanlıların sevda türkülerini
anlatabilmek.
bir kaynağın başında
yılanın su içişini korkuyla gözleyip,
o uzaklaşınça toprak testisini
buz gibi suyla dolduran,
hayvan güdücüsü
küçük çocuğuda unutmadan,
bu işe devam etmek.
osmanlının küllerinden doğan
bir ülkenin,
çilekeş
ve ağır işçi karasaban çekicisi
kocaman boynuzlu
sarı oğlanlarınıda söyleyip,
içgüdüsüyle hareket eden
bu yorgun hayvanların,
bu doğmada ve kalkınmada
en büyük pay sahibi olduklarına
vurgu yapmak.
yıllardan beri altına kaçıran
bir sütninenin geçmişini öğrenivermek,
ve gençliğinde,
ve hamileyken,
öküz arabasında doktora götürülürken,
diz boyu çukur yollarda,
bebesinin öldüğünü sarsıntılardan,
bu hastalığında o acı yaşantının
mühürü olduğunu anlatabilmek.
ve yemek menüsünün ne olduğunu
bilmeyen insanların,
günde üç öğün,dört öğün
ve belkide beş öğün,
tarhana çorbasıyla besendiklerini,
şehre geldiklerinde,
karşılaştıkları yemek kültürüyle
hayatın sadece bu çorbadan
ibaret olmadığını anlayıp,
şaşkınlıklarının fotoğrafını anlatabilmek.
yılda bir et yemeyi,
bir yaşlı ninenin dünyayı
bir köyden ibaret sanması
derecesindeki kadar doğal
bir biçimde kabullenilmesini
anlatabilmek.
yavrusu yediği yonca otunun
azotundan ölen bir süt ineğinin,
nasıl ağlayarak otlaklardan
evine doğru koştuğunu,
yavrusunun ölümüne inanmadığından
toprağı koklayarak onu aradığını,
ve aslında bu hayvanın
toprak koklama yeteneği olmasada,
kendinin farkında olmadığı bir zamanda,
yavrusunun kanının toprağa akıtıldığını;
görmesede hissettiğnden dolayı,
yerküreyi yarıp içine girmeye çalışmasını ve,
günlerce,
çilekeş dervişler gibi
kendini yemden ve sudan
uzak tutmasını anlatabilmek.
ve satıldığında köy cambazlarına,
küçük bir çocuğun rızasıyla
nakliye aracına
ancak binmeyi kabullenebildiğini
anlatabilmek.
ve akabinde de
çocuğun günlerce sürecek
bir ıstırap seli içerisinde
pişmanlıklarla yüklü bir şekilde;
'ah elim kırılsaydı da
onu yemliğinden söküp,
cambazın nakliye kamyonuna
sevkine aracı olmasaydım'dediğini.
nasıl pişmanlık duyduğunu anlatabilmek.
ülkenin doğusundan gelip
batısına yerleşmiş
kan davasından kaçmış,
adı cemal olan bir çobanın
bir kavgada
hiç tanımadığı bu insanlar tarafından
korunmasının sıcaklığını,
ve milletimizin hamurunun,
aslında hep aynı olduğunu,
ve kan davalıları geldiğinde,
bir köyün nasıl
ona sahip çıktığını,
onun canını koruma altına aldıklarını
ancak gözyaşlarıyla anlatabilmek.
ve aklıma gelen bu tür şeyleri
anlatabilmek çabasının,
nasıl farklı bir çaba olduğunu,
illede benim anlatmayı istememin
aslında tatlı bir bencillik olduğunu;
ama,
diğerlerininde anlatabilecekleri
güzel şeylerdende,hüzünle karışık
alabildiğine gurur duyacağımı,
hüznümün sadece; onların söylediklerini,
ben niye daha önce düşünemedimden
ibaret olduğunu anlatabilmek,
ve bu çabalarımızın
farklı çabalar olduğunu,
başkalarının itinayla uyguladığı
el yordamı maharet yüklü,
ve sonunda rantiye düşü yatan
çabalara benzemediğini,
anlatabilmek insanlarımıza.