Referans

[GooD aNd EvıL]

Referans sözcüğü, teknik anlamıyla, mantık, iletişim ve dilbilim alanlarına gönderen bir terimdir. Referans ilk olarak, belirli bir işaret veya göstergenin dil dışındaki bir obje veya objeler grubuna gönderme özelliğidir ve bu çerçevede, referans, denotasyonla eş anlamlıdır; örneğin köpek (Türkçe) veya doğ (ingilizce) sözcüklerinin dış dünyadaki 'köpek'e (hayvan) işaret etmesi.

Anlama ilişkin bazı mantık teorilerinde, geleneksel olarak iki yan ayırdedilmektedir; G. Frege (1892) bunlara anlam (Almanca: Sinn, İngilizce: Meaning, Sense) ve referans (Almanca: Bedeutung) demekte ve şu örneği vermektedir: 'Akşam Yıldızı1 ve 'Sabah Yıldızı' ifadeleri, anlamları farklı iki ayrı ifade olmakla birlikte, aynı referansa (Venüs gezegeni) sahiptir, tek bir 'şey'e göndermektedir.

Referans sözcüğü, bazen bir işaretin bir şeyi işaret etme özelliği olarak değil, gönderme yapılan, referansta bulunulan, işaret edilen şey anlamında, yani 'referant' anlamında kullanılmakta, yani göndermede bulunulan obje kastedilmektedir.

Psikolojik açıdan önemli olan şudur: Herhangi bir söylemin veya metnin anlaşılmasında, söylemdeki her gösterge (sözcük), bir şeyin/objenin (olay, kişi, eylem, durum, vb.) bireyin zihnindeki semantik temsiline gönderir, bireyin içinde bulunduğu toplumun dili içersinde, bu sözcük-uyaranın bu şeye göndermesi zaten üzerinde uzlaşılmış ve öğrenilmiş bir ilişki olduğundan, bu gönderme işlemi genellikle otomatik olarak gerçekleşir (Kaynak; Bloch, 1997).