Tropik bölgelerde evrim daha hızlı

[Bostandere]

Bilim insanları, tropikal bölgelerde yaşayan hayvanların soğuk bölgelerdeki türdeşlerine göre evrimi daha hızlı yaşadıklarını vurguluyor.

NEW YORK - Tropik bölgelerdeki hayvanlar ve bitkilerin sayımını yapan uzmanlar, Dünya genelinde canlılar arasında biyoçeşitlilik açısından ‘dengesiz’ bir durum olduğunu ortaya koydu. Buna göre, biyo-çeşitlilik tropik bölgelerde en yüksek, kutuplar ise en düşük.

Tropikal bölgelerde evrimin daha hızlı gelişmesi, aynı zamanda evrim çerçevesinde çeşitliliğin daha hızlı artması demek. Yağmur ormanları ve diğer tropik bölgelerdeki olağanüstü biyo-çeşitlilik bu tezle açıklanabilecek.

Yeryüzündeki biyo-çeşitliliği araştıran Yeni Zelanda Auckland Üniversitesi profesörü Shane Wright, 45 tropikal bitki türünün moleküllerindeki evrilmenin hızını kutuplarda yaşıyan benzerleriyle karşılaştırdı.

DNA SERİLERİ KARŞILAŞTIRILDI
Araştırmada bitkilerin genetik kodlarındaki DNA bazlarının değişim hızını inceledi. 4 harfli gösterilen DNA bazları, protein üretimini ayarlıyor.

Örneğin, A, T, G ve C harflerinden biri bir diğerinin yerini alınca, protein ayarı değişiyor, sonuçta yeni bir protein ortaya çıkıyor. Tropikal bölgelerde yaşayan canlılarda DNA harf dizilerinde harflerin yer değişimi çok daha hızlı gerçekleşiyor, haliyle proteinler daha hızlı üretiliyor.

KLAUS ROHDE’NİN ÇALIŞMASI
Auckland araştırması, tropikal bölgelerin daha yüksek biyo-çeşitliliğe sahip olduğu fikrini ortaya atan Klaus Rohde’nin 1992 tarihli bir diğer teoremiyle örtüşüyor. Rohde, sıcak havanın kimyasal reaksiyonların daha hızlı gerçekleşmesini sağlayarak metabolizmayı da hızlandırdığını savunmuştu.

Bu hız sonucunda açığa yüklü atomlar çıkıyor; bunlara ‘serbest radikal parçacıklar’ deniyor. Bu serbest radikal parçacıklar da proteinin ve nihayetinde de DNA’nın hasar görmesine neden oluyor. Hızlı bir metabolizmada DNA kopyalaması da hızlı oluyor, ki bu da DNA kopyalamasında meydana gelen hata sayısının artması demek.

Serbest radikal parçacıkların DNA’ya verdiği zarar, DNA kopyalanmasındaki hatalarla birlikte canlı türlerinde mutasyon adı verilen tür bozukluğuna yol açıyor. Mutasyon da uzun vadede yeni türlerin oluşum kapısını aralıyor.

Kaynak: Araştırmanın tam metni Proceedings of the National Academy of Sciences dergisinde yayımlandı.
Not: LIVESCIENCE.com’dan derlenmiştir