Cassini Titan`da Kumul Bölgeler Buldu/(09.05.2006)

[Bostandere]

Satürn`ün uydusu Titan`ın yörüngesinde araştırmalarını sürdüren Cassini uzay aracı, uydu yüzeyinde kumullarla kaplı bölgeler buldu. Kumulların, buz kristalleri, kum ve bilinmeyen bazı maddelerden oluştuğu sanılıyor.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı`nın ortaklaşa projesi olan Cassini`den son gelen görüntülerde yer alan kumullar, Sahra, Namibya, Suudi Arabistan ve Avustralya`da yer alan kumullara çok benziyor.

Araştırmayı yürüten ABD`deki Arizona Üniversitesi`nden Ralph Lorenz, kumulları `son derece tuhaf` olarak tanımlıyor: "Titan`dan fotoğraflar, Namibya ya da Arabistan Yarımadası`nın radar görüntülerine çok benziyor."

Her şey farklı Lorenz, "Titan`ın atmosferi Dünya`nınkinden çok daha kalın, yerçekimi daha düşük ve sonuç olarak kumu çok farklı. Manzarayı oluşturan kumulları meydana getiren fiziksel işlemler dışında her şey çok farklı" diyor.

1997`de NASA`nın yanı sıra Avrupa Uzay Ajansı ve İtalyan Uzay Ajansı`nın ortak projesi olarak yola çıkan Cassini, 2004 yılında Satürn`e ulaştı ve çalışmalarına hala devam ediyor.

Deniz sanılıyordu Cassini`nin son gönderdiği görüntüler, Titan`daki kumulların 150 metre yüksekliğe kadar eriştiğini ve yüzlerce kilometrekarelik alanları kapladığını gösteriyor.

Satürn`ün 47 uydusundan en büyüğü olan Titan`daki koyu bölgelerin, ilk zamanlarda deniz olduğu sanılıyordu. Ama şimdi, büyük kumullardan oluşan çöller olduğu anlaşıldı.

Titan`ın son derece soğuk olan düz yüzeyindeki sıcaklık eksi 180 santigrat dereceye kadar düşüyor. Bilim adamları, uydunun kalın atmosferinde metan yağmurları olduğuna inanıyor.

Bilinmeyen madde olasılığı İlkel durumuyla kalmış ve diğer jeolojik oluşumları kapatmış olan kumullar, etrafta bazı maddelerin olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar bunu maddelerin kum, buz ya da şimdiye dek bilinmeyen maddeler olabileceğini düşünüyor.

Fakat kumullaırn varlığını `rahatlatıcı` olarak görüyorlar çünkü en azından kumulların şeklini oluşturan işlemler Dünya`da da deneysel olarak gerçekleştirilebilir.

1997`den beri uzaklarda Cassini, NASA`nın yanı sıra Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve İtalyan Uzay Ajansı (ISA) tarafından finanse edilen proje çerçevesinde 1997`de fırlatıldı ve Satürn`e ulaşmak için 3.5 milyar kilometre yol kat etti.

Satürn`ün yörüngesine 30 haziran 2004`te giren Cassini, beraberinde taşıdığı Hyugens sondaj aracını da 24 aralık 2004`te Titan`ın atmosferine bıraktı.