Hayvanlar İçgüdüsünü Etkisinde Yaşarlar

[F@sTaLaFisT@]

BİR HAYVAN veraset yoluyla sahip olduğu bazı duygularla beraber doğar. Meselâ, o andaki ihtiyaçlarına göre hareket etmek veya kendini korumak kabiliyetiyle dünyaya gelir. Bunu öğretim yahut tecrübe yollarıyla öğrenmesi gerekli değildir. Hayvansal içgüdü derken bunu kastediyoruz.
İçgüdü, hayvansal faaliyetlerin en büyük kısmını içine almaktadır. Hayvanı aşırı soğuk veya sıcaktan uzaklaştıran basit reaksiyon, veya temas sonucu olan daha hızlı refleks hareketi hep içgüdüdür. Sevgi veya nefret, yavru bakımı ve yılın bazı mevsimlerinde hicret etmek mecburiyeti gibi daha çetrefil hisler de içgüdü sahasına girerler.
İçgüdü çeşitli garip ve esrarengiz şekillerde kendini gösterir. Bir kuşa yuvasını ne zaman ve nerede kuracağını anlatır. Fakat aslında kuşun, yuvasım neden kurduğundan haberi yoktur. Yuva içindeki ötücü kuş yavruları bir yabancı görünce korkmazlar ve kaçmaya da yeltenmezler. Zaten isteseler de kaçamazlar. Ama tüylenmiş ve yuvayı terketmeye hazır hale gelmiş aynı yavrular, korkma kabiliyetini ve tehlikeden kaçmak hissini de «dinmiş olurlar. Yeni doğmuş memeli yavrusunu annesinin göğsünden süt emzirten, yeni yumurtadan çıkmış ördek yavrusunu suya çeken de hep - içgüdüdür. Aynı içgüdü, kedi yavrusunun karada kalmasını, suya atılmamasını sağlar.
İçgüdü bir hayvanı önemli bir durumu gerektiği şekilde karşılamaya hazırlıklı tutar. Meselâ, anî olarak bir can düşmanıyla karşılaşan hayvan, kaçmak için rasgele bir teşebbüste bulunacağına, her türlü avantajından faydalanmasını mümkün kılan bir metot takip eder. Fakat hayvanın kendi, niçin böyle hareket ettiğini bilmediği gibi, muhtemelen hareketinin sonucunu da kestirebilmekten âcizdir.
Bir orman patikasında birdenbire bir tilki belirince, sincap o vakte kadar hayatında tilki görmemiş olsa bile en yakın ağaca sıçrar. Sincaba tehlikeyi haber veren ve hareket tarzını tayin eden içgüdüdür. Sincabın yerinde bir tavşan olsaydı, o, uzun bacaklarına güvenerek kaçacak ve bir ağaca tırmanmayı düşünmeyecekti. Hayvan işte böyle, sebebini bilmese bile, ne şekilde hareket edeceğini derhal kestirmektedir.